Аланская (осетинская) княжна Шатана, выданная за правителя древнеармянского Урарту (3 век до новой эры), в знак примирения после длительной войны, которую вела против армян коалиция кавказских племен, с аланами во главе.
Некоторые кабардинцы ошибаются утверждая, что Кучук Каншаов и Нашхо Мамишев были кабардинцами. Нет, оба они балкарцы. Потомки Нашхо окабардинились, но самого Нашхо это не делает кабардинцем. Потомки сами свидетельствовали о своём происхождении от таубиев.
Къарачай халкъ джырла
Карачаевские народные песни
Джарашдыргъанла Гочияланы С. А., Ортабайланы Р. А. - К., Сюйюнчланы X. И.
ЭСКИ ДЖЫРЛА
Турмушну, юй джашауну юсюнден джырла
(Чымыкланы Чакъгъан деб тулпар ат болгъанды)
Сени анангы ючлю болуб мен табха эдим,
Андан эсе бу къара джерни мен къабха эдим.
Клиса къагъылса, орус индекледе къоян кибик бугъуучу,
Джауланы аллына ёхтемлениб пырх-чырх эте чыгъыучу.
Нелер айтасыз бу Чымыкланы Чакъгъаннга,
Тик ёргеге джюз джыйырма пудну тартханнга.
Къарачай халкъ джырла
Карачаевские народные песни
Джарашдыргъанла Гочияланы С. А., Ортабайланы Р. А. - К., Сюйюнчланы X. И.
ЭСКИ ДЖЫРЛА
Турмушну, юй джашауну юсюнден джырла
О Къазий улу да бир батыр туугъан Басханукъ,
Ой эчкилеринг бир сюрюучюсюз келелле,
Зыбырыкъ кириб, джаным, ала ёлелле.
Ойра Къазий улу джигит Басханукъ,
Абадан эркечинги аты Дыгылмай,
Ай сау джюрюгюн бу къаялада, джыгъылмай,
Абадан эчкинги аты Эмиргенд дейле,
Тауукъ башланы бир бычакъсызлай кемирген.
Къарачай халкъ джырла
Карачаевские народные песни
Джарашдыргъанла Гочияланы С. А., Ортабайланы Р. А. - К., Сюйюнчланы X. И.
ЭСКИ ДЖЫРЛА
Турмушну, юй джашауну юсюнден джырла
Эчкибашланы да бир джигит туугъан Домалай,
Сен тура эдинг бу Нарсанада бий кибик,
Эртден бла да джылтыраб чыкъгъан кюн кибик,
Кетиб бараса бир кёмюр кибик, кюл кибик.
Нарсанада да бир ашай-иче тураенг,
Ай Гапполаны да бир Ойдур келди юсюнге,
Ах, мени джауум бир аман кёрсюн тюшюнде.
О кече санга салыб келген а
Гапполаны бу итден туугъан Ойдурду,
Чыгъара барды да къанлы тенглеге сойдурду,
Къарачай халкъ джырла
Карачаевские народные песни
Джарашдыргъанла Гочияланы С. А., Ортабайланы Р. А. - К., Сюйюнчланы X. И.
ЭСКИ ДЖЫРЛА
Чабыуулну эмда кенчекликге барыуну юсюнден джырла
Бийдир а Джабогъа туугъан эди эки ул,
Тамадасына бир хомух Къайсын атадыла,
Кичисине джигит Бекмырза - дейдиле.
Джигит Бекмырза анасындан туугъан кюнюнде,
Ол эр киндигин къыбылагъа айланыб кесдирди,
Эр кийимлерин тюз тобугъундан бичдирди.
Аны онбеш джылы толу джетген кюнюнде,
Атасы Джабогъа ол онбеш джесир тюшюрдю,
Анасы Къымсагъа дарий тобла тешдирди.
Къарачай халкъ джырла
Карачаевские народные песни
Джарашдыргъанла Гочияланы С. А., Ортабайланы Р. А. - К., Сюйюнчланы X. И.
ЭСКИ ДЖЫРЛА
Чабыуулну эмда кенчекликге барыуну юсюнден джырла
Мен тура эдим къошумда,
Ёлтюрдюле да ой мен джарлыны бошуна, дедим.
Джастыгъымдан а о къара шайтан къычырды.
Секириб туруб да мен ат орнума къарадым,
Ат орунда'уа ой атларымы кёрмедим.
Ызыма айланыб а темир сенегими сермедим,
Мычымайын а мен аджирими джерледим,
Узаймайын а мен ызларындан тебредим,
Ой кёб бармайын а бир къаранчхала тергедим.
Къарачай халкъ джырла
Карачаевские народные песни
Джарашдыргъанла Гочияланы С. А., Ортабайланы Р. А. - К., Сюйюнчланы X. И.
ЭСКИ ДЖЫРЛА
Чабыуулну эмда кенчекликге барыуну юсюнден джырла
Ай аман джашла, ёзен ишде къалгъан эдик бёлек джаш,
Ёзен ишни ишлей кетдик да эки юлешдик.
Узун къолдан ачы-ачы къуугъунла келгенед,
Къанлыланы джетиб джан аямай кюрешдик...
Ай аман джашла, биз чыкъгъан эдик алты атлы,
Джетишген кюн тамам керти джан татлы,
Миннген атларыбыз учхан къушдан къанатлы.
Къарачай халкъ джырла
Карачаевские народные песни
Джарашдыргъанла Гочияланы С. А., Ортабайланы Р. А. - К., Сюйюнчланы X. И.
ЭСКИ ДЖЫРЛА
Чабыуулну эмда кенчекликге барыуну юсюнден джырла
Батыр Басханукъ уллу да Бызынгыда бий эди,
Ой темир терек аны да о къаласына чюй эди
Батыр Басханукъ, джаным, уллу Бызынгыгъа да о бий болмаз,
Ой темир терек а аны да о къаласына чюй болмаз.
Батыр Басханукъну да, джаным, джар башында да къаласы,
Тау эллеге бий болалмаз обур атанг
Сылыуну о джаман баласы.
Къарачай халкъ джырла
Карачаевские народные песни
Джарашдыргъанла Гочияланы С. А., Ортабайланы Р. А. - К., Сюйюнчланы X. И.
ЭСКИ ДЖЫРЛА
Чабыуулну эмда кенчекликге барыуну юсюнден джырла
Илияс, Илияс, Илияс кетиб да барады
Аголаны да ол кеси да, джаным, юлюшге,
Къарабашланы да къара чууутлу -победи, сорады:
— Къайры да бараса, Илияс,кесинг джангызлай,
Келчин сен мени уллу Морхда къошума,
Келтирчи манга да биягъынлай бир сарыкъулакъ голчула.
Аланы бирин берейим мен Морхда, — дегенди,
Частка да джерими энди да сора борчуна уа.
Къарачай халкъ джырла
Карачаевские народные песни
Джарашдыргъанла Гочияланы С. А., Ортабайланы Р. А. - К., Сюйюнчланы X. И.
ЭСКИ ДЖЫРЛА
Чабыуулну эмда кенчекликге барыуну юсюнден джырла
О Джандар, Джандар, джанынг барсын кябагъа
Сатанай бийче да, ой тюшге эди арагъа.
Тамлыла джыйылдыла, ой, Гудух башы Лабагъа,
Къан чачылды да, ой, Гудух башы Лабагъа, дедим.
Ой бёлек къойну да кюн ортагъа сюре келгенем,
Амырхан улу да тамадабыз эди Хусей дедим а.
Эй тамлыланы мен Гудух башында кёргенме,
Кел, кесибизни бегитейик, биз а къазауат этейик, дегенме.
Амырхан улу Хусейин алай айтханды:
— Болалмайма мен а тейри сора кетмейин,