Суббота, 27.04.2024, 02:31

Карачаевцы и балкарцы

Бал дегенликге аўузунг татлы болмаз.
Полезные ссылки
  • Архыз 24Круглосуточный информационный телеканал
  • ЭльбрусоидФонд содействия развитию карачаево-балкарской молодежи
  • КъарачайСайт республиканской газеты «Карачай»
  • ILMU.SU Об аланах, скифах и иных древних народах, оказавших влияние на этногенез народов Северного Кавказа
Последние комментарии
04.01.2024 | 17:10 | Единая символика алан
Тут кто то про черкесов пишет и кипчаков не зная наверняка что черкесы были Кипчаками а адыги рабами кипчаков черкесов.
26.10.2023 | 15:14 | «Сборная команда Балкарии»… в Киргизии
Напишите на электронный адрес amb_76@mail.ru
25.08.2023 | 19:07 | 4. АРИУ САТАНАЙ
Аланская (осетинская) княжна Шатана, выданная за правителя древнеармянского Урарту (3 век до новой эры), в знак примирения после длительной войны, которую вела против армян коалиция кавказских племен, с аланами во главе.
25.08.2023 | 19:03 | 4. АРИУ САТАНАЙ
Далеко прославлена мудростью и красотой прекрасная обур Сатанай-бийче!
25.08.2023 | 10:56 | 13. ЁРЮЗМЕК БЛА ФУКНУ КЮРЕШЛЕРИ
Ёрюзмек - нартланы атасы!
14.08.2023 | 12:16 | 48. СОСУРУК В ИГРЕ С КОЛЕСОМ
Балкарцы и карачаевцы - самые гуманные на всем Кавказе! Только у них Сосрук исцеляется и снова становится первым из нартов!
05.08.2023 | 12:27 | 6. ЁРЮЗМЕКНИ ТУУГЪАНЫ
Нартны бий нарт Ёрюзмек!
05.08.2023 | 12:14 | 6. РОЖДЕНИЕ ЁРЮЗМЕКА
Величественно!
30.06.2023 | 17:54 | КАРАЧАЙ И БАЛКАРИЯ В РУССКО-КАВКАЗСКОЙ ВОЙНЕ
Некоторые кабардинцы ошибаются утверждая, что Кучук Каншаов и Нашхо Мамишев были кабардинцами. Нет, оба они балкарцы. Потомки Нашхо окабардинились, но самого Нашхо это не делает кабардинцем. Потомки сами свидетельствовали о своём происхождении от таубиев.
17.05.2023 | 08:45 | Единая символика алан
К текмету вы не имеете ни малейшего отношения...

Статьи

Главная » Статьи » Материалы библиотеки » Общие 1

16. САТАНАЙ ЁРЮЗМЕКНИ ЁЛЮМДЕН КЪУТХАРАДЫ
НАРТЛА! МАЛКЪАР - КЪАРАЧАЙ НАРТ ЭПОС
НАРТЫ! ГЕРОИЧЕСКИЙ ЭПОС БАЛКАРЦЕВ И КАРАЧАЕВЦЕВ

ТЕКСТЫ

II. ЁРЮЗМЕК БЛА САТАНАЙ
Фукну жашы, ёлмей, нартда къалгъанды,
Ёрюзмекни жояргъа оноу салгъанды,

Кеси кибик бир къауумну тапханды,
Уу ичирип, ёлтюрюр жол алгъанды.

5 Обур Сатанай аны сезген эди,
Ёрюзмекге айтып билдирген эди.

Богъурдагъын тешип, быргъы кийирди:
— Боза ичсенг, муну бла ич, — деди.

Ёрюзмекге барыргъа адам базмады.
10 Сабий Сосурукъ деди: «Мен барырма,

Тулпар Ёрюзмекни мен чыкъырырма,
Учагъыздан къулакъ, аякъ алырма».

Нартны сёзюн Ёрюзмекге бергенди,
Алф Ерюзмек нарт учагъа келгенди.

15 — Садакъ атып сынашайыкъ, — дегенди.
Демлешиуде уллу къоркъуу бергенди:

Аликлада темир чыпынны атханды,
Анга жалан аны огъу батханды.

Тартып огъун киши чыгъаралмады,
20 Жаш Сосурукъ а тартып алды,
Таплап, бюгюп бир жанына атды.

Деди Ёрюзмек: «Сырпынланы сынайыкъ».
Сора темир ёпке шишни чанчдыла.

Къызыл Фукну жашы болгъанд жыйында,
25 Ёрюзмек, анга къарап, айтханды:

— Фукну башын бу къылыч кетергенди,
Къылычымы аны азыу тиши кез этгенди.

Ёрюзмек шишни эки кеселеп алды,
Къылычын да, сылап, къынына салды.

30 Ёрюзмекни чакъыргъан элле тёрге,
Ол да унамады ёрге, ётерге.

Ахшы бозаны кеслери ичелле,
У улусу н а Ёрюзмекге берелле.

Бозаны ол быргъы бла бардырады,
35 Боза, саркъып, жерде кёл-кёл болады.

— Ерюзмек, эсирип, тюбюне сиеди, —
Деп, бир бёлек нарт ёлтюрюрге сюеледи.

Аман тилли Гиляхсыртанны чакъыртдыла,
Алгъыш аякъны анга узатдыла.

40 Гиляхсыртан былай алгъыш этеди:
— Къабан тишлини тишлери къайырылсын,
Къабан тишли гумулжукладан айырылсын!

Ёрюзмек да былай жууап береди:
— Эй, Аллах, къабан тиши къайырылмасын,
45 Къабан гумулжукъладан айырылмасын!—

Деп, ол эшикни къылычын бек салды,
Къылыч бла сермеп, башларын алады.

Деу Ёрюзмек адам къаннга батханды,
Сосурукъ, аны билип, кесин юйге атханды.

50 — Эй, къырды, — деп, кесин эшикге у рады,
Юйню къабыргъасын ёрге алады.

Ёрюзмекни жашчыкъ, къучакълап, алады,
Элтип барып, сууну ичине салады.

Къанын-къунун да, жуууп, тазалады,
55 Атха миндирип, юйюне ашырды.

Обур Сатанай сурады Ёрюзмекден:
— Не болдунг, не кёрдюнг сый-адетден?

— Ой, къой, бар эди анда бир къан ауузлу,
Уллу болса, болур ол бир тауушлукъ.

60 Сорду: «Ол къарындашынг болса, сюерменг?»

— Угъай. Онглу болсанг — къарындашды,
Онгсуз болсанг, — дегенди, — къанлы башды.

— Жашынг болса уа сюерменг? — дегенди.
— Айхай, аллай ырысхы къайда! — дегенди.

65 — Билемисе, ма ол сени жашынгды,
Къартлыгъынгда сен таяныр ташынгды.
Категория: Общие 1 | Добавил: drxblack (20.11.2014)

Всего комментариев: 0
avatar