НАРТЛА! МАЛКЪАР - КЪАРАЧАЙ НАРТ ЭПОС
НАРТЫ! ГЕРОИЧЕСКИЙ ЭПОС БАЛКАРЦЕВ И КАРАЧАЕВЦЕВ
ТЕКСТЫ
II. ЁРЮЗМЕК БЛА САТАНАЙ
Батыр Ёрюзмек бир жол
Шайтанланы тоюна тюбегенди.
Аланы таматасы Ёрюзмекден:
— Бизге къошул, — деп тилегенди.
5 — Кел, — деп, бирсиле да къадалдыла,
Барып, Ёрюзмекни къолтукъ тюбюнден алдыла.
— Терс айтыуунгу айтма, — дедиле, —
Бёрю тонунгу теше кел, — дедиле.
Ёрюзмек аланы шайтанла болгъанын билмеди,
10 Аланы къынгыр аякъларын, мюйзлерин кёрмеди.
Ёрюзмек шайтанла бла тепсейди:
«Онгча», — деселе, онг жанына барады,
«Солча», — деселе, сол жанына барады.
Бир ариу къыз да: «Мени ал», — деп къадалады.
15 — Мен юйюме барып келейим, —
Дейди батыр Ёрюзмек, —
Анга бир амал этейим, — деп
Айтды батыр Ёрюзмек.
Алай айтып, ол юйюне тебиреди.
20 Шайтанла аны иймезге болдула,
Ёрюзмек да къалмаздан болду.
— Къатыныма сормай, амалым жокъду, — деди.
Танг атаргъа, къайтып келирге сёз берди.
Ёрюзмекин къатыны обур Сатанай эди.
25 Ёрюзмек, кече ортада келип,
Эшикни къакъгъан эди.
Ёрюзмекни къатыны — обур Сатанай —
Эшиклени терк ачхан эди:
— Кел-кел, кир юйге, — дей эди.
30 Ёрюзмек да: «Мен юйге кире турмайма,
Мен бусагъат артха къайтама», — дей эди.
Обур Сатанай да ишни биле эди:
— Кир юйге, ауузлана бар, — деп тилей эди.
Ёрюзмек юйге кирди, ауузланды, .
35 Сатанай а сёзге-ушакъгъа болду.
Тышына чыгъып къарагъанында уа,
Танг атып тура эди.
Ерюзмек, шайтанланы излеп,
Ерге-энишге жортхан эди.
40 Мудахланып, юйге къайтды.
Сёлешмейди, жеринде олтурмайды.
Сора къатынына былай айтды:
— Сайлагъанынгы алып, юйюмден кет, — деди, —
Ай, бир ариу къыздан къалдым! — деди.
45 Обур Сатанай да: «Мен кетерме, — деди, —
Сен айтханны этерме, — деди.
Алай, бирге олтуруп, ичейик, ашайыкъ, — деди, —
Ариу халда айырылышайыкъ», — деди.
Олтуруп, ашай-иче кетип,
50 Ёрюзмекни жукълатхан эди.
Ёрюзмек жукълагъанлай,
Аны да арбагъа салдырып,
Биргесине алып кетген эди.
Жолда кетип бара, ол уяннган эди:
55 —Эй, тохта, обур Сатанай,
Мени къайры элтесе? — деген эди.
Обур Сатанай да:
— «Сюйгенинги ал да кет», — деген эдинг сен,
Сенден сюйгеним жокъ эди да,
60 Ма сени алып, юйюме барама мен.
— Сен хорладынг, — деди Ёрюзмек, —
Мычымайын юйге къайтайыкъ, — деди.—
Аллай акъылсызлыкъны энди мен этмем,
Быллай терсликни энди кесиме кечмем.
65 Юйлерине ала эрлай къайтдыла,
Ариу жашап, айырылмай къалдыла.
|