НАРТЛА! МАЛКЪАР - КЪАРАЧАЙ НАРТ ЭПОС
НАРТЫ! ГЕРОИЧЕСКИЙ ЭПОС БАЛКАРЦЕВ И КАРАЧАЕВЦЕВ

ТЕКСТЫ

VII. ШЫРДАН БЛА НЕГЕР

Ёрюзмекни къызы Агунданы ариулугъу нарт халкъына жайылгъанды, аны ауузларындан кетермей тургъандыла. Агунданы алтын чачы табанларына жетгенди. Къап-къара кёзлери жауун кюнден сора кюн таякълагъа ушагъандыла. Хар къолгъа алгъан ишин терк, тынгылы, къарап-къарагъынчы битдиргенди. Эртденликде жезден ишленнген гёгенни алып, суугъа барып тебиресе, аны ариу жюрюшюне бла саныны ариулугъуна, кече ай жарытханча, чырайлы бетине къарап тоймаз эдинг. Нарт жашланы кёплери аны ызындан кёп заманланы айланнгандыла, келечиле жибергендиле. Ол а бирине да барыргъа унамагъанды.

Агунданы аман акъыллы Шырдан да тилегенди. Къалыннга минг ат, минг тууар, минг къой, жюз арба элталлыкъ хапчук берирге дегенди. Алай Агунда унамагъанды. Сора Шырданны эсине аман акъыл тюшгенди.

Нартланы жыйып: «Мен кесими жашымы илишаннга салама. Аны атып ёлтюргеннге, жукъ айтмазгъа сёз береме. Уралмай къалсала уа, Агунданы манга къатыннга берирсиз»,— дегенди. Нарт уланла жыйылдыла, садакъларын жараш- дырдыла, илишанны атаргъа хазырландыла.

Шырдан жашыны суратын ишлетди, кёз аз тутхан жерде, бек узакъда, уллу уру къаздырды. Жашына былай юйретди: «Садакъ атылгъанда, кесинг уругъа кирирсе, суратны къолунг бла ёрге тутарса, садакъ окъ суратха тийгенлей: „Уралмагъансыз мени!“ — деп, урудан тышына чыгъарса»,— деп юйретгенди.

Юч кюнню кюрешгендиле. Ала атып бошагъандан сора, Шырданны жашы: «Мен саума, бир адам да мени ёлтюралмагъанды! — деп, урудан тышына чыкъ- гъанды. Нарт жашла бир бирлерине къарадыла, уллу бушуугъа, къайгъыгъа къалдыла. Шырдан, Агунданы алып къояды, деп, къоркъдула.

Мычымай алайгъа Сибилчи жетди. Сибилчи мудах болуп тургъан жашлагъа: «Сиз Шырданны жашын ол: „Уралмагъансыз мени!“ — дегенде атыгъыз»,— деп юйретди. «Энтда да бирер атайыкъ»,— деп тиледиле жашла. Шырдан эркин этди. Жашы: «Уралмагъансыз!» — дегенде, атып урдула. Шырданны жашын ёлтюрдюле. Шырдан жашындан бошады. Агунданы да алалмады.