НАРТЛА! МАЛКЪАР - КЪАРАЧАЙ НАРТ ЭПОС
НАРТЫ! ГЕРОИЧЕСКИЙ ЭПОС БАЛКАРЦЕВ И КАРАЧАЕВЦЕВ
ТЕКСТЫ
V. ЭКИ-ЮЧ НАРТ БАТЫР БЛА БАЙЛАМЛЫ ТАУРУХЛА БЛА ЖЫРЛА
Юч нарт батыр тюлкю уугъа баргъандыла, дейди.
Ала барысы да сауут-саба алгъандыла, дейди.
Аланы таматалары уллукёз Ёрюзмек болгъанды, дейди,
Ортанчылары — бир сёзде турмаучу Сибилчи болгъанды, дейдиле,
5 Кичилери уа темир санлы Сосурукъ эди, дейди.
Ючюсю да тюлкю уугъа баргъандыла, дейди,
Къара тюлкюню ызларындан излегендиле, дейди.
Аны кече жатхан жерин сакъладыла, дейди,
Аны жюрюген жолун марадыла, дейди.
10 Ол жюрюген жолну сакъладыла, дейди,
Ол жюрюген жерле — къая ыранла, дейди.
Ол кече къалгъан жерле — къая тапкала, дейди,
Ол жюрюген жолла — тау ауузла, дейди.
Нартла жюрюдюле, жортдула, изледиле, дейди,
15 Къара тюлкюню ызына тюшдюле, дейди.
Кёп айландыла, кечикдиле, дейди,
Ингир кечге дери къалдыла, дейди.
Къарангы тюшдю, кеч болду, дейди,
Къарангыдан тюлкю ыз кёрюнмейди, дейди.
20 Къайры, къалай барырларын билмейле, дейди,
Нарт батырланы къарангы къоркъутмады, дейди.
Узакъ жол аланы талдырмады, дейди,
Кече алайда къалыргъа оноу этдиле, дейди,
Кёзлерин къакъмай, тангнга чыкъдыла, дейди.
25 Тау ташла тёшеклери болдула, дейди,
Жууургъанлары кёкдеги акъ булутла болдула, дейди.
Садакъларын къая жухлагъа такъдыла, дейди,
Аланы жюрек къайгъылары къара тюлкюдю, дейди.
Жукълаялмайла жигитле, эрттенлик болурун сакълайла, дейди,
30 Ашыкъмайын, дагъьща бир тёгерекге къарайла, дейди.
Бек ахырда, тау жухда къара тюлкюню эслейдиле, дейди,
Ючюсю да бирге аны ызындан тебирейдиле, дейди.
Ючюсю да бир кезиуде садакъларын тартдыла, дейди,
Ючюсю да бир кезиуде кёзюне марап атдыла, дейди.
35 Сора къара тюлкюге чапдыла, дейди,
Юч садакъ окъну да тюлкю кёзюнде тапдыла, дейди.
Эрлай аны терисин сыдырдыла, сойдула, дейди,
Алайда окъуна нартла уллу даулаш болдула, дейди.
Къалай юлеширге билмегенлей, нарт элине келдиле, дейди,
40 Терини юлеширге эркинликни билгич Сатанайгъа бердиле, дейди.
— Бир бёрклюк тери ючюн даулашыргъа жарамаз,— деди,—
Аны ючюн нарт адетни бузаргъа жарамаз,— деди.—
Тюлкю терини нарт мюлкде къояйыкъ,— деди,—
Сизни арагъызда даулашны аны бла бошайыкъ,— деди.
45 Юч нартдан да анга ыразылыкъ алды, дейди,
Багъалы зат нарт мюлкде къалды, дейди.
|