Къарачай халкъны эл берген джомакълары

Эл берген джомакъ байланыш болмагъан аууз чытъармаланы джангыз бир тюрлюсю джокъду. Нарэ сёзледе да бар ала, халкъ джырлада да джюрюй эски хапарлада да тюбей, таурухлада да джолугъа.

Хапарлагъа, таурухлагъа къарасанг, алада халкъ кесини джомакъларын бурун неге джарата келгени кюзгюдеча ачыкъ кёрюнеди. Къайда эркиши тиширыуну, къайда тиширыу эркишини ала бла эсин-ангысын тинтеди, къайда биреу кесини пахмусу бла табылмаз рысхыны табады, алынмаз юлюшню алады.

Бир эски къарачай таурухда айтылгъаннга кёреу эртде-эртде бир - если киши, къатыныны акъылын не бла сынаргъа билмей, анга малгъа эки таб соруу табады. Бири - Юйге рысхы ким келтиреди? Экинчиси - Юйге келбет ким салады? Къатын аланы бири эркишиге, бири да тиширыугъа айтылгъанын ангылаб, эрине тюз джууаб къайтаралмагъанды. Киши уа: «Да, сора, акъылынгы джетген джери ол эсе, мен сени бла башыма джашау эталлыкъ тюлме, сюйген джеринге бар» деб, къатынны къыстаб ийгенди.

Таурухланы биринде кюёулюкню сынаргъа бир къыз быллай юч сорууну береди «Дунияда зм семиз не затды?», «Дунияда эм джюрюк не затды?», «Дунияда эм ариу не затды?» Кюеулюк аланы бири - Джер, бири - джюрек, бири - джюрек сюйген деб, джууаб таба биледи. Тамам сейири джомакъны Ёрюзмек деген таурухдады. Мында амалчы Ёрюзмек, уугъа баргъан джеринде эмегенлени къолларьша тюшеди да, кеси бир джомакъ къураб, кесини бангын аджалдан къалдырады.