Къарачай халкъ джырла
Карачаевские народные песни
Джарашдыргъанла Гочияланы С. А., Ортабайланы Р. А. - К., Сюйюнчланы X. И.
ЭСКИ ДЖЫРЛА
Чабыуулну эмда кенчекликге барыуну юсюнден джырла
Джауумла джауалла тау джалпакълагъа, кёллеге,
Къуугъун келгенди Къарачайда эллеге.
Ныхытны башында сюеледиле юч къурукъ,
Дуут аягъындан чыкъды ачы къуугъун, къычырыкъ,
Бир къауум джетди Къарачайгъа ычхыныб,
Анда болур Батда улу батыр Татаркъан,
Джетишген кюн алады ол керти къан.
Экинчиси Мука улу омакъ Байчагъар,
Къылычындан къызыл ала къан агъар.
Татаркъан бизден артыкъ не этеди?
Джау кёрсек а аллыбызгъа салабыз,
Джаугъа джетсек, къаныбызны алабыз.
Татаркъанны кюндюз излелле да табмалла,
Эр джигитле джукъламалла, джатмалла.
Иммолат да ёрге-энишге чабады.
Кеси миннген тору аджирни арытды,
Бийлигин сахдиян чарыкъла бла танытды.
Татаркъан а джолоучулукъ алгъанды,
Ох эте, кеч эте экинчи кюн келгенди.
Къарагъанды да элде киши кёрмегенди.
— Анам, джаным, бизни элибиз къайры кетгенди?
— Ишни заманыды, элибиз ишге кетгенди.
— Анам, тюнене къойчу къошда къалгъанем,
Джангур джаууб онгсуз, къолайсыз болгъанем.
Эртден бла сюрюу къобхунчу
Ашыгъыб мен эртде туруб кетгенме,
Бек ач болуб, уллу инджилиб джетгенме.
Бир хазырынг-бузурунг джокъмуду?
— Алгъын ийген къойларынгдан этген эдим къурманлыкъ,
Андан сеннге толу юлюш къойгъанем.
Юч ёзенден юч эгечинг джетдиле,
Ала джылаб сеннге алгъыш этдиле,
Юч сюегин ючюсю ашаб кетдиле.
Сеннге къалгъан джаурун бла баш джарты,
Сени аузунга тийсин деб къойгъанем.
Ашай тур, ол тюлдю ашарыкъны арты,
Ол джаурунну этин сыдырды да юч къабды,
Элни къуугъуннга кетгенин джаурундан таныды.
— Анам, мени иш заманды деб, джубатма,
Къуугъуннга кетген аскерни да узайтма,
Берген сютюнг бла сенден тилейме.
— Къалмазлыкъса, джашым, аны билеме,
Дууут джалпагъын къызылбек аскер алгъанды,
Элибиз да къуугъун этиб къуралгъанды.
Джалпакъ къыллы къалмай ёзеннге да киргенди,
Къатынны-къызны джалан аякъ этдириб сюргенди.
Эмчек ананг бара эди къызгъан ийнекча ёкюре,
Къызылбекле бара элле джесирлеге джекире.
— Анам, бюгече бир джарлы джашчыкъ кёргенем,
Ол джашчыкъгъа чабырларымы бергенем.
Джокъмуду меннге эрик ашагъан чабырлыкъ?
Къалмагъанды энди рахатлыкъ, сабырлыкъ.
Чабырлыкъны ууа, чаба кетгенди,
Эрлай джолда эки чабыр этгенди,
Аскерни Схауат сыртында джетгенди.
Секириб ол эрлай ёре туруб,
Эки этегин бюрек башындан къайырды,
Уланланы эркечлерин айырды.
Бёлек уланны сыртны энишге
Сютден тойгъан маркъа къозулай ойнатды,
Джетгени бла къан гыртчыла чайнатды.
Ёте барды да эркек къузгъунча къычырды,
Къыркъылгъан къойгъа джыйын джанлы ычхынды,
Схауатны сууун къызыл къаннга алдырды.
Батда улу батыр Татаркъан,
Арыгъан джашлагъа салды аркъан,
Мане джетмейди батыр Татаркъанны белине,
Ой, бет табдырды Къарачай деген элине.
Батыр Татаркъан алтынлыгъа бетден-бетге базады,
Къызылкёнчек улу омакъ Иммолат
Аягъындан черкес атлай асхайды.
Татаркъан алтынлыны бетден-бетге атады,
Къызылкёнчек улу аягъындан черкес атлай джатады.
Схауатда ачы барды да, гара джокъ.
Не къарайбыз да Алботланы Зулияда
Бирден сора джара джокъ.
Категория: Общие 1 | Добавил: drxblack (20.02.2015)
| Автор: Къарачай халкъ джырла
|