Къарачай халкъны эл берген джомакълары Адам, Джашау, Ёлюм.

1.
Эртденбла тертаякъланыб джюрюйдю, джюрюйдю,
Кюнортада экаякъланыб джюрюйдю.
Ингирде уа ючаякъланыб джюрюйдю.
(Адам: сабий, уллу, къарт.)

2.
Бууунумда джез тюймем, -
Джерге тюшсе, табылмаз.
(Джан.)

3.
Иеси - мен,
Джюрютген - эл.
(Адам ат.)

4.
Къакъ - дедим, къамиш - дедим,
Кюнбахарда кюмюш - дедим,
Не бездирген келтирир,
Не базарда табылыр.
(Ат атагъан.)

5.
Магъриф бла Машрифни ортасында
Бир зат люу-люу этеди,
Сынгар бир сагъатха
Сау дуниягъа джетеди.
(Джюрек.)

6.
Аз джетди деб киши ёпкелемеген.
(Акъыл.)

7.
Багъасына багъа джетмеген,
Ёмюрюнде сыйы кетмеге
(Акъыл.)

8.
Бир затым барды да,
Не юлешеме да,
Халкъгъа тенг джетдиралмайма.
(Акъыл.)

9.
Андызда - дуппукъ балта,
Отджагъада - къара билеу.
(Эссиз. эр бла эсл .къатын.)

10.
От джанында - иги хыршы,
Эшик артында - аман балта.
(Акъылсыз эр къатын.)

11.
Отджагъада - хьшил киштик.
(Ажма.)

12.
Сен аман болсанг –
Бушуудан толгъан,
Сен иги болсанг –
Къууанчлы болгъан.
(Ана.)

13.
Кюбюр ичинде - кюбюрчек,
Аны ичинде - тюйюмчек.
(Бууаз къатын.)

14.
Шыб-шыб этер, Шыбдада къонар,
Биба бий башлы, Алтын чачлы.
(Келин.)

15.
Барлы юйде - джылтырауукъ,
Джарлы юйде - къалтырауукъ.
(Къыз.)

16.
Бир эчким барды да:
Хар ким анга къарайды,
Хар ким аны марайды.
(Къыз.)

17.
Кийиз къабда - алтынлы шкок.
(Къыз.)

18.
Келмей да болмаз, Кетмей да къалмаз.
(Къонакъ.)

19.
Юй тгобюнде - агъач сибиртгет.
(Сабий.)

20.
Къырыкъда - къычырыкъ.
(Бешикде сабий.)

21.
Эки тулукъ азыгъы,
Бир да сыйдам къазыгъы,
Къычырады,сарнайды,
Тёгерегин къармайды.
(Бешикде сабий.)

22.
Чыкъыр-чыкъыр чыкъырдауукъ,
Аны ичинде - макъырдауукъ.
Эки тулукъ азыгъы,
Ортасында - сюек къазыгъы.
(Бешик, сабий, эмчекле, сыппа.)

23.
Уллулугъу - харбыз чакълы,
Сыйыннганы - джер чакълы.
(Адам баш.)

24.
Бир сенекни юсюнде;
Эки басха турады,
Эки басханы юсюнде
Тёгерек харбыз барды.
Ол харбызны аллында
Гырылдаучусу барды,
Аны тюз башчыгъында
Эки терезе барды.
Тюз аланы башында
Эки тенг чегетчик барды,
Аладан ёргер
Бир сыйдам тала турады,
Талачыкъны баш джаны
Къара чегет уллуду,
Дженгил-дженгил къырмасанг,
Ёсюб къынгыр боллукъду.

25.
Чынг тюбюнде – чыккачыкъ,
Аны башында – эл ашагъан эмеген,
Аны башында – эки мущ-муш токълу,
Аны башында – эки джаннган джулдуз,
Аны башында – эки къара къундуз,
Аны башында – деппан талачыкъ,
Аны башында – къалын биченлик...
(Сакъал,аууз,бурун, кёзле, къашла, мангылай, чач.)

26.
Эки терезеси
Эки тешиги,
Эки эшиги.
(Баш.)

а)Бир тёбеде - джети тешик.
б)Бир къалада - беш тешик.

27.
Тёбе-тёбе тебе тау:
Тебе тауну артында
Эки къара къундуз бар,
Эки къундузну къатында
Эки джарыкъ джулдуз бар.

28.
Керсенг - тулукъ,
Джыйсанг - оймакъ.
(Къарын.)

29.
«Ачыл» - десенг, ачыла,
«Джабыл» - десенг, джабыла.
(Аууз.)

30.
Эм тюбюнде - аймуш,
Аны башында - муш-муш,
Аны башында- эки джаннган джулдуз,
Аны башында - эки къобан къундуз.
(Аууз, бурун, кёзле, къашла.)

а)Гап-гап, муш-муш,
Эки джаннган джулдуз,
Эки къара къундуз.

31.
Брбхакъ, чыракъ, чычхакъ
(Аууз, кёз, бурун.)

32.
Къаудан ичйнде
(Кёз.)

33.
Эки къарнаш бир джолну
Эки джанында джашайдыла,
Емюрлери къараб
Бир-бирлерин кёрмейдиле.
(Кёзле.)

34.
Эти - зтине, тюгю - тюгюне,
Кеси джюрюйдю - кеси эркинлигине.
(Кёзле.)

35.
Тёгереги - бусакъ терек,
Ортасы - терен кёзлеу.
(Кёзле бла кирпикле.)

36.
Экеулен къарайды,
Экеулен тынгылайды,
Биреулен айтады.
(Кёзле, къулакъла, аууз.)

37.
Бир тёбеде - эки чолпан,
Араларында - бир толпан.
(Кёзле бла бурун.)

38.
Айланнган - эки атым,
Эслетген - эки затым.
(Аякъла бла кёзле.)

39.
Тёрт къарнаш даулашадыла,
Экиси айтадыла:
- Хар заманда биз ишлейбиз.
Башха экиси уа айтадыла:
- Сиз бизсиз эки да атлаялмайсыз.
(Къолла бла аякъла.)

40.
Эки анада - он бала,
Барына да бир ат атала.
(Къолла бла бармакъла.)

41.
Эки стауатым,
Он атым.
(Къолла, бармакъла.)

41.
Насапада - беш бутакъ,
Къарачай ёзен.
Беш бутакъда - беш чапракъ,

42.
Бир терекде - эки бутакъ,
Эки бутакъда - бешишер бутакъ.
(Билекле, бармакъла.)

43.
Бир терекде - беш бутакъ,
Беш бутакъда - беш чапракъ.
(Бармакъла, тырнакъла.)

44.
Беш къарнаш барды да,
Бир-бирине ушамайдыла.
(Бармакъла, тырнакълл.)

45.
Узун-узун, узапа,
Узапада - насапа,
(Билек,къол,бармакъла, накъла.)

а)Узун-узун, узама,
Узамада - джезама, Схауат ёзен.
Джезамада - беш бутакъ,
Беш бутакъда - беш чапракъ.
б)Узун-узун узлама,
Узламада - сызлама, Дууут ёзен.
Сызламада - беш бутакъ,
Беш бутакъда — беш чапракъ.
в)Джуз-джуз джузаппа,
Джузаппада — къызаппа, Мара ёзен.
Къызаппада — беш бутакъ, Теберди
Беш бутакъда — беш чапракъ. ёзен.
г)О назапа-назапа,
Назапада - беш бутакъ,
Беш бутакъда - беш чапракъ.

46.
Не къабама, не къабама -
Тишим бла къабалмайма.
(Къолаяз.)

47.
Тау башында - къара агъач.
(Чач.)

48.
«Тёгюл», - дейме, - тёгюлед,
«Джыйыл», - дейме, - джыйылад,
«Сыйын», - дейме,- сыйынад,
«Тыйыл», — дейме, — тыйылад.
(Тиширыу чач.)

49.
Къая артында - буруш терек.
(Чач эшме).

50.
Къара чегетде - акъ терек.
(Чал тюк.)

51.
Къарангы бауда - акъ къозула.
(Тишле.)

а)Чалман толу акъ къозу.
б)Дуркъу толу акъ къозу.

52.
Отуз киши тирмен тарта,
Джангыз киши баугъа ата.
(Тишле бла тил.)

53.
Къарангы бауда - тели кючюк.
(Тил.)

а)Къарангы юйде - къанлы балта.

54.
Суусуз кёлде - суулу макъа,
Джылтырайды алтын окъа.
(Тал.)

55.
Бир къаяда — эки бал гыбыт.
(Эмчекле.)

56.
Экеу салына,
Биреу джалына.
(Эмчекле бла сабий.)

57.
«Тийигиз», - десенг, - тиймейдиле,
«Тиймегиз», - десенг, - тиедиле.
(Эринле.)

58.
«Кел-кел», - дегенг - келмейдиле,
«Келме», - десенг, - келедиле. 58.Эртденбла эртде турдум,
Кёк улакъны джерге урдум.
(Бурун кир.)

59.
Бир балам барды да,
Къайры атаргъа табмайма.
(Тюкюрюк.)

60.
Чегет ичинде къышхыр тёгюлген.
(Габу.)

61.
Бардым чакъыра,
Турду келирге,
Келди да келмеди,
Келмесе уа келлик эди.
(Чакъырыучу бла чакъырылгъан.)

62.
Кёзюме къараб турады да,
Айтханымы эшитмейди.
(Карт.)

63.
Бир тенгим барды да:
Не джатмайды, не къобмайды.
(Карт.)

64.
Къулагъы бар - эшитмейди,
Ауузу бар - сёлешмейди.
(Сурат.)

65.
Къарайма да - кёреме,
Кюрешёме да - туталмайма.
(Кюзгюде сурат.)