Пятница, 29.03.2024, 01:03

Карачаевцы и балкарцы

Азыкълы ат арымаз, къатыны аман джарымаз
Полезные ссылки
  • Архыз 24Круглосуточный информационный телеканал
  • ЭльбрусоидФонд содействия развитию карачаево-балкарской молодежи
  • КъарачайСайт республиканской газеты «Карачай»
  • ILMU.SU Об аланах, скифах и иных древних народах, оказавших влияние на этногенез народов Северного Кавказа
Последние комментарии
04.01.2024 | 17:10 | Единая символика алан
Тут кто то про черкесов пишет и кипчаков не зная наверняка что черкесы были Кипчаками а адыги рабами кипчаков черкесов.
26.10.2023 | 15:14 | «Сборная команда Балкарии»… в Киргизии
Напишите на электронный адрес amb_76@mail.ru
25.08.2023 | 19:07 | 4. АРИУ САТАНАЙ
Аланская (осетинская) княжна Шатана, выданная за правителя древнеармянского Урарту (3 век до новой эры), в знак примирения после длительной войны, которую вела против армян коалиция кавказских племен, с аланами во главе.
25.08.2023 | 19:03 | 4. АРИУ САТАНАЙ
Далеко прославлена мудростью и красотой прекрасная обур Сатанай-бийче!
25.08.2023 | 10:56 | 13. ЁРЮЗМЕК БЛА ФУКНУ КЮРЕШЛЕРИ
Ёрюзмек - нартланы атасы!
14.08.2023 | 12:16 | 48. СОСУРУК В ИГРЕ С КОЛЕСОМ
Балкарцы и карачаевцы - самые гуманные на всем Кавказе! Только у них Сосрук исцеляется и снова становится первым из нартов!
05.08.2023 | 12:27 | 6. ЁРЮЗМЕКНИ ТУУГЪАНЫ
Нартны бий нарт Ёрюзмек!
05.08.2023 | 12:14 | 6. РОЖДЕНИЕ ЁРЮЗМЕКА
Величественно!
30.06.2023 | 17:54 | КАРАЧАЙ И БАЛКАРИЯ В РУССКО-КАВКАЗСКОЙ ВОЙНЕ
Некоторые кабардинцы ошибаются утверждая, что Кучук Каншаов и Нашхо Мамишев были кабардинцами. Нет, оба они балкарцы. Потомки Нашхо окабардинились, но самого Нашхо это не делает кабардинцем. Потомки сами свидетельствовали о своём происхождении от таубиев.
17.05.2023 | 08:45 | Единая символика алан
К текмету вы не имеете ни малейшего отношения...

Статьи

Главная » Статьи » Материалы библиотеки » Общие 1

34. НАРТЛА СОСУРУКЪНУ КЪАЛАЙ ТАПХАНДЫЛА
НАРТЛА! МАЛКЪАР - КЪАРАЧАЙ НАРТ ЭПОС
НАРТЫ! ГЕРОИЧЕСКИЙ ЭПОС БАЛКАРЦЕВ И КАРАЧАЕВЦЕВ

ТЕКСТЫ

III. СОСУРУКЪ/СОСУРКЪА

Бир жол нартла, жортууулдан къайтып келе, бир уллу сууну айрыкамында жаш сабийчикни эследиле. Ол жашчыкъ, нартла къарап тургъанлай, бир уллу состар таш жарылады да, аны ичинден чыгъады.

Нартла алайда ат солутургъа тохтадыла. Суу айрыкамгъа — жашчыкъгъа барыргъа: «Сен кир, мен кир, —» дерге къалдыла. Ахырында нартладан бири таукелленди. Аны атына Ёрюзмек дей эдиле. Ёрюзмекни белине аркъан къысып, суугъа ийдиле.

Ёрюзмек айрыкамгъа жетгенлей, аркъанны белинден тешип, ташха байлады, кеси уа жашчыкъны болгъан жерине барды. Барып къараса, бир топал, семиз балачыкъ. Ёрюзмек жашчыкъгъа балан бармагъын узатды. Жашчыкъ, сермеп алып, бармагъындан тутду. Ёрюзмек бармагъын ычхындырыргъа кюрешеди, болса да сабийден къолун ычхындырыр ючюн кесини бармагъын чыгъарды. Бармагъыны чыкъгъанын да салып, жашчыкъны айрыкамдан нартлагъа ётдюрдю.

Нартла бир айдан эллерине жетдиле. Сабийни хапары битеу нарт эллеге жайылды. Сора нартланы акъыллы къартлары жыйылып, ол жашчыкъгъа Сосурукъ деп атадыла.

Ким биледи, аланы алай нек атагъанларын. Атамы атасыны айтханына кёре, бир жанындан, ол жашчыкъ чыкъгъан — туугъан таш состар болгъаны себепли, аны ючюнмю, огъесе уа башха магъана бла айтылыргъа болур.

Жашчыкъны кесине да, Ёрюзмекни анасын чакъырып, анга ёшюн салдыргъандыла. Ол кюнден башлап, Сосурукъ Ёрюзмекни гитче къарындашына саналгъанды. Кесине уа «Сосурукъ» деп къоймай, «нарт Сосурукъ» дегендиле.

Жылла озадыла, нарт Сосурукъ батыр нартлагъа билеклик этип башлайды. Бир жол нартлагъа заран берген эмегенлеге нарт элле къажау чыкъдыла. Бу жортууулда нарт Сосурукъ кесин керти да чынтты батырча кёрпозтдю.

Категория: Общие 1 | Добавил: drxblack (21.11.2014)

Всего комментариев: 0
avatar