Четверг, 25.04.2024, 07:02

Карачаевцы и балкарцы

Къумурсха да кесини тёбесин къоруўлайды.
Полезные ссылки
  • Архыз 24Круглосуточный информационный телеканал
  • ЭльбрусоидФонд содействия развитию карачаево-балкарской молодежи
  • КъарачайСайт республиканской газеты «Карачай»
  • ILMU.SU Об аланах, скифах и иных древних народах, оказавших влияние на этногенез народов Северного Кавказа
Последние комментарии
04.01.2024 | 17:10 | Единая символика алан
Тут кто то про черкесов пишет и кипчаков не зная наверняка что черкесы были Кипчаками а адыги рабами кипчаков черкесов.
26.10.2023 | 15:14 | «Сборная команда Балкарии»… в Киргизии
Напишите на электронный адрес amb_76@mail.ru
25.08.2023 | 19:07 | 4. АРИУ САТАНАЙ
Аланская (осетинская) княжна Шатана, выданная за правителя древнеармянского Урарту (3 век до новой эры), в знак примирения после длительной войны, которую вела против армян коалиция кавказских племен, с аланами во главе.
25.08.2023 | 19:03 | 4. АРИУ САТАНАЙ
Далеко прославлена мудростью и красотой прекрасная обур Сатанай-бийче!
25.08.2023 | 10:56 | 13. ЁРЮЗМЕК БЛА ФУКНУ КЮРЕШЛЕРИ
Ёрюзмек - нартланы атасы!
14.08.2023 | 12:16 | 48. СОСУРУК В ИГРЕ С КОЛЕСОМ
Балкарцы и карачаевцы - самые гуманные на всем Кавказе! Только у них Сосрук исцеляется и снова становится первым из нартов!
05.08.2023 | 12:27 | 6. ЁРЮЗМЕКНИ ТУУГЪАНЫ
Нартны бий нарт Ёрюзмек!
05.08.2023 | 12:14 | 6. РОЖДЕНИЕ ЁРЮЗМЕКА
Величественно!
30.06.2023 | 17:54 | КАРАЧАЙ И БАЛКАРИЯ В РУССКО-КАВКАЗСКОЙ ВОЙНЕ
Некоторые кабардинцы ошибаются утверждая, что Кучук Каншаов и Нашхо Мамишев были кабардинцами. Нет, оба они балкарцы. Потомки Нашхо окабардинились, но самого Нашхо это не делает кабардинцем. Потомки сами свидетельствовали о своём происхождении от таубиев.
17.05.2023 | 08:45 | Единая символика алан
К текмету вы не имеете ни малейшего отношения...

Статьи

Главная » Статьи » Материалы библиотеки » Общие 1

10. ЁРЮЗМЕК КЪЫЗЫЛ ФУКНУ ЁЛТЮРЕДИ
НАРТЛА! МАЛКЪАР - КЪАРАЧАЙ НАРТ ЭПОС
НАРТЫ! ГЕРОИЧЕСКИЙ ЭПОС БАЛКАРЦЕВ И КАРАЧАЕВЦЕВ

ТЕКСТЫ

II. ЁРЮЗМЕК БЛА САТАНАЙ
Орайда, орайда, орайда, орайда, райда, орайда,
Орайда, райда ра, орайда!
Ой, Ёрюзмек дегенинг а нарт ёзденледен болуп келгенди, Ол кёп къыйынлыкълагъа тёзгенди.
5 къаргъаны-къузгъунну тиллин да билгенди, ой, билгенди!

Аны къалын къашлары да ма гелпегей,
Ол да бёрю тонун кийиучю эди желпегей, ой, желпегей.

Ой, онекинчи жылында уа сюрюу кютген къойчу эди, ой, къойчу эди,
Онбеш жылында уа керти нарт эди, ой, нарт эди.

10 Онсегизинчи жылында уа ол Фук бла кюрешди, о, ой, кюрешди,
Аны залимлигин къурутургъа демлешди, ой, демлешди, ой, демлешди.

Ёрюзмек дегенинг а ма сабий эди, жаш эди, ой, жаш эди,
Къызыл Фук а нарт эллеге баш эди, ой, баш эди, ой, баш эди.

Фук бара эди нарт эллеге, къошлагъа, ой, къошлагъа, ой,
15 — Мирзеу! Мал!— деп борч сала эди нартлагъа, ой, нартлагъа, ой, нартлагъа.

Эй, къартны, жашны да тюйюп сынсыта, ой, сынсыта, ой, сынсыта,
Нартны да элин къалмагъанлай, къоркъута, ой, къоркъута, ой, къоркъута.

Ой, тёбе санлы, арслан кёллю Ёрюзмек,
Сермешгенде кимни да бюгерча, ёсгенди бек, ой, ёсгенди бек.

20 Эй, обур Сатанайны алгъан эди ол къатыннга, ой, къатыннга, ой, Сатанайны къатыннга.
Ой, Фукну хапарларын да айтхан эди ол анга, ой, ол анга:

— Мен сабий эдим, Фук келген эди къошума, ой, къошума,
Эй, ол да жылкъымы сюрген эди, жукъ бермейин, бошуна, ой, бошуна, ой орайда.

Эй, керекме мен да дерт жетдирирге анга, ой, анга, ой, анга,
25 Нартны дертин мен да анга унутмам, ой, унутмам, ой, унутмам.
Къызыл Фукну, тейри, мен да къутултмам, ой, къутултмам, ой, Фукну къутулмам!—

Ой, Ёрюзмекге Сатанай да юйретген эди, ой, юйретген эди, ой, юйретген эди.
— Энди Фукга ма былай эт!— деген эди, ой, деген эди, ой, деген эди, —

Атышып, тутушуп да сен Къызыл Фукга хорлатма, ой, хорлатма, ой, хорлатма,
30 Тутушханда уа Фукну атын кесинге жууукъ жанлатма, ой, жанлатма!

Эй, Ёрюзмек къызып баргъанды анга, ой, анга, ой, анга,
— Энди жасакъ бердирмем, — дегенди, — санга, ой, санга,

Ой, мен да Ёрюзмек болмам, сен энди жасакъ салсанг, ой, салсанг, ой, салсанг,
Нартны юсюнде андап кёп а ойнасанг, ой, ойнасанг!

35 Къызыл Фук а сюйсе кёкге учады, ой, учады, ой, учады,
Булутланы жел ургъанлай чачады, ой, чачады, ой, чачады.

Ёрюзмек а къылычы бла уруп, ташдан эшик ачады, ой, ачады, ой,
Ой, Фук да, андан къоркъуп, кёкге учады, ой, учады.

Къызыл Фукну барды желмаууз аты, ой, ,аты, ой, аты,
40 Анга минее, ол барады желден да къаты, ой, къаты, ой, къаты.

Ачыуланса, кёзю отча жанады, ой, жанады, ой, жанады,
Силкинсе уа, жели бла къая жонады, ой, жонады.

Ой, Ёрюзмекге къаны къайнай учханды, ой, учханды, ой, учханды,
Нарт элине аман аууз ачханды, ой, ачханды, ой, ачханды:

45 — Жауун жаумай, кюн къурутсун!— дегенди, ой, дегенди, ой, дегенди,
Этген къаргъышларын къабыл болуп кёргенди, ой, кёргенди, ой, кёргенди.

Эл къуртхала оноу этдиле, ой, этдиле, ой, этдиле.
— Ой, Ёрюзмекни Фукга иерге, — дедиле, ой, дедиле, ой, дедиле.—

Жер тюбюнден эски топну къазып алыгъыз, ой, алыгъыз, ой, алыгъыз.
50 Ой, сампалына тогъуз арба отну салыгъыз, ой, салыгъыз, ой, салыгъыз!

Къуртхаланы оноуларын толтурду, ой, толтурду, ой, толтурду:
Алф Ёрюзмек да топ быргъыгъа олтурду, ой, олтурду, ой, олтурду.

Топ атылды, Ёрюзмек да кёкге миннгенди, ой, миннгенди,
Къызыл Фукну, учуп, юйюне киргенди, ой, киргенди, ой, орайда.

55 — Ой, кюнюнг ахшы болсун, Къызыл Фук! Сен кетгенли, кюн къысханд, битмейд жукъ, ой, битмейди,
Байталлагъа тай, къатынлагъа сабий туумайла, ой, туумайла, ой, туумайла,
Жер къуругъанды, сабанлада гысты буумайла, ой, буумайла, ой, буумайла.

Эй, Фук къаргъыш этди: «Сени кюнюнг аман болсун, мыллыгынга къушла къонсунла, ой, къонсунла!
Мени сюргенден сен жерде да тоймадынг, ой, тоймадынг.
60 Эй, нартны юсюнде жашаууму къоймадынг, ой, къоймадынг!»

Къаргъыш эте, жерге учаргъа умут этди, ой, этди.
Ёрюзмек да уруп башын кетерди, ой, кетерди, ой, кетерди.

Оноу этип, Ёрюзмекге жел атны жибердиле, ой, жибердиле, ой, жибердиле.
Кёк кибик, кюкюрете, ол нарт элине къайтды, ой, къайтды.
Категория: Общие 1 | Добавил: drxblack (20.11.2014)

Всего комментариев: 0
avatar