НАРТЛА! МАЛКЪАР - КЪАРАЧАЙ НАРТ ЭПОС
НАРТЫ! ГЕРОИЧЕСКИЙ ЭПОС БАЛКАРЦЕВ И КАРАЧАЕВЦЕВ
ТЕКСТЫ
IV. ДЕБЕТ — АЛАУГАН — КЪАРАШАУАЙ
Гемуда жаз башында Тотур айда туугъанды,
Бек сюйгени Къарашауай болгъанды.
Туугъанынлай, адам тилни билгенди,
Тейри да аны ариу кёргенди.
5 Бир жаныуар жеталмагъанды аны,
Къанатлы да озалмагъанды аны.
Къурчдан болгъанд Гемуданы туягъы,
Турчдан болгъанд аны эки жыягъы.
Ол атласа, Къазман тауу титирегенд,
10 Кёсе тауну доммайларын ёкюртгенд.
Бек сюйгенди таудан таугъа секирирге,
Нарт элинде хар бир жерни билирге.
Ол ёрлегенд ал бурун, Къазман таугъа,
Ол чыкъгъанды андан сора Минги таугъа.
15 Садакъ огъу ётмегенди терисинден,
Сырпынла да кссалмагъанд белинден.
Къарашауай Гемудагъа жабышханд,
Жыгъылмазча, иерине къапланнганд.
Ура, бере, кёз кёрмезге бардыла,
20 Уллу таугъа жетип, ёшюн урдула.
Тауну жарып эки этдиле:
— Малкъар аузу ма бу болсун! — дедиле.
Чирик кёлню аны туягъы ачханды,
Солууу бла турч къаяланы чачханды.
25 Тенгизледе, чабакъ кибик, ойнагъанд,
— Жулдузланы бек бийигинде учханд.
Чегем тарны аны ёшюню жаргъанды,
Къайтып, сора, Бахсан таулагъа баргъанды.
Бир секирип, Минги таугъа жетдиле,
30 Юсю бла ары, бери ётдюле.
Туякълары Минги таугъа тийдиле,
Минги тауну, сора, айры этдиле.
Къарашауай Гемудагъа къууаннганды,
Тау кырдыкны игисинден тойдургъанды.
35 Жорта, чаба, кюнбатышха, кетдиле,
Уллу Адылны толкъунларын кёрдюле.
Экиси да нарт элине къайтдыла,
Хапарларын къарт Дебетге айтдыла.
Нартла бары къууандыла алагъа,
Къууанч келди нарт эллени барына.
|