Къарачай халкъны эл берген джомакълары Юй рысхы

252
Сууал кёлде суусар ойнар.

а)Терен кёлде гыкка ойнар.
(Айран ургъуч.)

253.
Къуйругъу узун къара тауукъ.

а)Къуйругъу узун къара къатын.
(Арауун.)

254.
Тау башында - къырылдауукъ.
(Ат къыргъыч.)

255.
Чегетни уду - арбазны къулу.
(Агъач сибиртги.)

256.
Ингирге дери ойнайма да,
Ингирде мюйюшге къысылама.
(Сибиртги.)

257.
Къолу джокъду,
Аягъы джокъду,
Хар кюнде, хар юйде
Кюн узуну тебсейди.
(Сибиртги.)

258.
Юй тюбюнде гылыу ойнар.
(Сибиртги.)

259.
Тили джокъ;
Тиши джокъ,
Кырдык отлай.
(Балата.)

260.
Джукъа терек джукълай бара,
Бутакълары бокълай бара.

а) Къанга къобхан тауда бара,
Чачакълары сууда бара.
б) Терек джаркъа джатыб бара,
Булчукълары батыб бара,
в) Терек, джаркъа джырыб бара,
Джетеклери къырыб бара.
(Бат таракъ.)

261.
Орундукъ тюбюнде - акъсакъал киши.
(Джюн таракъ.)

262.
Отджагъада - къарт Ёрюзмек,
Сакъалындан - тарт Ёрюзмек.
(Джюн таракъ.)

263.
Джолум узун, джеталмайма,
Бармай къоюб кеталмайма.
(Чепкен таракъ.)

264.
Пура терек ура бара,
Чачакълары созула бара.
(Чепкен таракъ.)

265.
Бир терекде шайтан ойнай.
(Чепкен чоллакъ.)

266.
Бир тайым барды да,
Анга минмеген джокъду.
(Бешик.)

267.
Не барама, не барама,
Бир атлам аллыма баралмайма.
(Бешик.)

268.
Аягъы джокъ,
Къолу джокъ,
Киймеген бёркю джокъ.
(Бёрк агъач.)

269.
Тёрт аягъы, бир таягъы.
(Гырджын агъач.)

270.
Бели - къынгыр,
Къарны - чунгур,
Тили - узун.
(Джатхан талкъы.)

271.
Джатхан буршу эте,
Тургъан аны тюзете.
(Джатхан талкъы бла ере талкъы.)

272.
Бир атым барды да,
Ёмгорюнде джюгю тюшмейди.
(Джыйгъыч.)

273.
Бир къызым барды да:
Халкъны кийиндиреди да,
Кеси къымжалай къалады.
(Ийне.)

274.
Башы чанчылыб бара,
Къуйругъу чачылыб бара.
(Ийне бла халы.)

275.
Кёк ит къачар,
Акъ ит къууар.
(Ийне бла акъ халы.)

276.
Кёк ат аллында бара,
Къара ат артында бара.
(Ийне бла къара халы.)

277.
Бурну - темир,
Къуйругъу - кендир.
(Халылы ийне.)

278.
Гылыуум - къурчдан,
Къуйругъу - тучдан.
(Къырыу ийне бла хуюн.)

279.
Джетген джериме къан салама,
Кесиме къан кирмеиди.
(Ингилик.)

280.
Бир муккур алашам барды да:
Ёрге чабса, таймайды,
Энишге чабса, таяды.
(Ири. агъач.)

281.
Бир атым барды да,
Чабса - къарны тютюнлейди,
(Итиу.)

282.
Эшик артында - къошбаш теке.
(Кийим такъгъыч.)

283.
Бир кючюгюм барды да,
Ол чайнамагъан кийим джокъду.
(Кийим къыстыргъыч.)

284.
Бир терекде - минг керек.
(Кийим къурукъ.)

285.
Бир къызыы барды да,
Халкъ аны кийиндиреди.

а)Бир къызым барды да,
Ол киймеген кииим джокъду.
(Эски джайгъан къурукъ.)

286.
Кёл юсюнде - кёпюр.
(Къазан агъач.)

287.
Бир кючюгюм барды да:
Къаыдан сгойгени джокъду,
Аны да ичмейди.
(Къан ургъуч.)

288.
Бир кючюгюм барды да,
Къандан сюйгени джокъду.
(Къартыкъ.)

289.
Бешик башында - джау гоппан.
(Къолда айланнган.)

290.
Кёкден келир кёк-ала,
Войну болур чубар-ала,
Къулагъына бармакъны урсанг,
Ауузу ачылыб къала.
(Къыпты.)

291.
Эки бычагъы - бир къучагъы.
(Къыпты.)

292.
Абу къысхан таш кёрдюм,
Кюнде бишген аш кёрдюм.
(Къычхач, госук.)

293.
Ауузун ачар, Алыб къачар.
(Къычхач.)

294.
Бурма бутлу бий Хасан.

а)Бурма бутлу бедер Хасан. Схауат ёзен.
б)Бурма бутлу, бий сыфатлы. Теберди ёзен.
в)Бурма бутлу, бий санлы. Джёгетей ёзен.
г)Бурма бутлу, буруш сыртлы. Мара ёзен. (Къычхач.)

295.
Отджагъада - бир киши,
Ауузунда - эки тиши.
(Къычхач.)

296.
Къара-къара, къара атым,
Отха кириб бара атым.
(Темир къычхач.)

297.
Бир еибиртгим барды да,
Къаялагъа къар къондурмайды.
(Мюсеуюк.)

298.
Бир чунгурда - минг чунгур.

а)Бир тёбеде - минг чунгур.
(Оймакъ.)

299.
Гитче бекки - чекки.
(Оймакъ Бла барзяакъ.)

300.
Гитче уру - этден толу.
(Оймакъ.)

301.
Эки эгерни - бир къамчиси.
(Оймакъ.)

302.
Тёрде тёртеу олтура -
Келеме деб олтура,
Тюбюнде экеу олтура –
Ёлеме деб олтура.
(Къарачай орундукъ.)

303.
Тёртеу ёрге тура,
Экеу кенгеш къура.
(Орундукъ.)

304.
Бир къызым барды да,
Джюннге кириб тепсейдя.
(Саба.)

305.
Акъ къалада муккур къатын,-
Ким биледи аны тюз атын?
(Суу агъач.)

306.
Суугъа тюшсе - кёмюк,
Суудан чыкъса - кемик.
(Сапын.)

307.
Бир ёгюзюм барды да,
Суугъа кирмей терлемейди.
(Сапын.)

308.
Отха атмасанг - пил кибйк,
Отха атсанг а - кюл кибйк.
(Силти сапын.)

309.
Бир ёгюзюм барды да,
Суугъа кирмесе, азмайды.
(Тылы сапын.)

310.
Бир ёгюзюм барды да,
Иссилеее - ариу тыллыу урады.
(Дух сапын.)

311.
Бир къара ёгюзюм барды да,
Суугъа кирсе, акъ болады.
(Къара сапын.)

312.
Бир ёгюзюм барды да,
Силегейи ариу ийис этеди.
(Дух шыша.)

313.
Ауузу джокъ, къолу джокъ,
Тутхан джерин иймейди.
(Джелим.)

314.
Бели узун - аякълары къысха.
(Скамейка.)

315.
Къара атха минеме,
Къызыл къумгъа киреме.
(Таба тутхуч.)

316.
Бир атым барды да,
Таш тёшелмей, аунамайды.
(Туз таш.)

317.
Амма аллында гыкка ойнар.
(Урчукъ.)

318.
Бир къызым барды да,
Тепсесе - семиз болады.
(Урчукъ.)

319.
Гитче терек - анама керек.
(Урчукъ.)

320.
Джюрюй-джюрюй, джюклю болду,
Аркъачыгъы тюклю болду.

а)Джылай-джылай джюключюк,
Аркъачыгъы - тюключюк.
Къолумда - къутургъан кючюк
(Урчукъ.)

322.
Узун бутлу - узун уууртлу.
(Урчукъ.)

323.
Бир къалада - минг токъмакъ.
(Чепкен чык.)

324.
Бир атым барды да,
Анга минмеген джокъду,
(Шиндик.)