Четверг, 25.04.2024, 07:51

Карачаевцы и балкарцы

Бёрю баласын къой сояргъа юйретеди.
Полезные ссылки
  • Архыз 24Круглосуточный информационный телеканал
  • ЭльбрусоидФонд содействия развитию карачаево-балкарской молодежи
  • КъарачайСайт республиканской газеты «Карачай»
  • ILMU.SU Об аланах, скифах и иных древних народах, оказавших влияние на этногенез народов Северного Кавказа
Последние комментарии
04.01.2024 | 17:10 | Единая символика алан
Тут кто то про черкесов пишет и кипчаков не зная наверняка что черкесы были Кипчаками а адыги рабами кипчаков черкесов.
26.10.2023 | 15:14 | «Сборная команда Балкарии»… в Киргизии
Напишите на электронный адрес amb_76@mail.ru
25.08.2023 | 19:07 | 4. АРИУ САТАНАЙ
Аланская (осетинская) княжна Шатана, выданная за правителя древнеармянского Урарту (3 век до новой эры), в знак примирения после длительной войны, которую вела против армян коалиция кавказских племен, с аланами во главе.
25.08.2023 | 19:03 | 4. АРИУ САТАНАЙ
Далеко прославлена мудростью и красотой прекрасная обур Сатанай-бийче!
25.08.2023 | 10:56 | 13. ЁРЮЗМЕК БЛА ФУКНУ КЮРЕШЛЕРИ
Ёрюзмек - нартланы атасы!
14.08.2023 | 12:16 | 48. СОСУРУК В ИГРЕ С КОЛЕСОМ
Балкарцы и карачаевцы - самые гуманные на всем Кавказе! Только у них Сосрук исцеляется и снова становится первым из нартов!
05.08.2023 | 12:27 | 6. ЁРЮЗМЕКНИ ТУУГЪАНЫ
Нартны бий нарт Ёрюзмек!
05.08.2023 | 12:14 | 6. РОЖДЕНИЕ ЁРЮЗМЕКА
Величественно!
30.06.2023 | 17:54 | КАРАЧАЙ И БАЛКАРИЯ В РУССКО-КАВКАЗСКОЙ ВОЙНЕ
Некоторые кабардинцы ошибаются утверждая, что Кучук Каншаов и Нашхо Мамишев были кабардинцами. Нет, оба они балкарцы. Потомки Нашхо окабардинились, но самого Нашхо это не делает кабардинцем. Потомки сами свидетельствовали о своём происхождении от таубиев.
17.05.2023 | 08:45 | Единая символика алан
К текмету вы не имеете ни малейшего отношения...

Статьи

Главная » Статьи » Къарачай-Малкъар тилде » Алгъышла

Башха алгъышла.
Насыб халкъдан кетмесин,
Къыйынлыкъ анга джетмесин,
Келгенлени джашаулары мамыр болсун,
Аджаллары сабыр болсун,
Джарысынла джюрекле,
Къабыл болсунла ашхы тилекле.
Биченнге чыкъгъанда алгъыш
Чалкъычыла ишлеучюле болсунла,
Кюнлерибиз джауумсузла болсунла.
Ёгюзлерибиз бешли болсунла,
Биченликлерибиз ташсыз болсунла.
Ишлеген къоллагъа кюч келсин,
Аллах бизге онг берсин!

* * *

Алгъыш аякъ - толу аякъ,
Алгъышлада болайыкъ,
Алгъыш кетмесин,
Къаргъыш джетмесин,
Сюймегенлерибиз кибик Аллах этмесин,
Ой, бу боза тойум бозады,
Ач къарнына джазады,
Къуругъан чёпню башыды,
Насыблыны ашыды,
Муну этгенни он бармагъындан бал тамсын,
Чырдысындан джаутамсын,
Аны сюймегенниэки кезюнден къан тамсын,
Аны сюймегеннида,
Къамчи урургъабилеги болмасын,
Аллахдан тилеги болмасын,
Атха минерге бутуболмасын,
Аны сюймегенджардан кетсинде, суугъа тюшсюн,
Андан чыкъсындакъурусун,
Тыгъырыкъла сайынулусун!

* * *

Юйде къуунч болса этилген алгъыш
Джокъдан бар этген Аллах,
Барданда джокъ этген Аллах,
Хар затха кючю джетген Аллах,
Джаратхан джанына ырысхы берген Аллах,
Ол буйюргъан къууанчны этерле,
Бу юйню келюне джетерле,
Къартда джашда келгенбиз,
Келиргеда кереклибиз,
Къууанчыбыз кюндеда былай болсун,
Бу къууанчха келген насыбдан толсун,

* * *

Насыб халкъдан кетмесин,
Къыйынлыкъ анга джетмесин,
Келгенлени джашаулары мамыр болсун,
Аджаллары сабыр болсун,
Джарысынла джюрекле,
Къабыл болсунла ашхы тилекле.
Тюз иннет джашасын,
Зарны кюе ашасын,
Ашхыладан юлгю алайыкъ,
Аманладан кенг къалайыкъ!!!

* * *

Дуниябыз мамыр болсун,
Ырысхыбыз къалын болсун,
Сюйгенлерибиз сюерча.
Сюймегенлерибиз кюерча,
Тобукъларын тюерча,
Аякълары абынырча,
Тамакълары къарылырча,
Джюреклери джарылырча,
Ашхыларыбыз акъыл, иш юретсинле,
Джашла къызлада аны этсинле,
Урунуб джашайыкъ,
Халал къыйын ашайыкъ,
Бир-бирге болушайыкъ,
Аллах сюйгенледен болайыкъ!!!

* * *

Байла кибикда бай болугъуз,
Кенгле кибикда кенг болугъуз,
Аллахны сюйген къулларына тенг болугъуз,
Атланганда алгъа болугъуз,
Узалгъанда малгъа болугъуз,
Абынганнгада таякъ болугъуз,
Тынгылагъаз а, бир сабыр этигиз,
Аллах аджалыгъызны сабыр этсин,
Ашхы тилекнида къабыл этсин,
Саулукъ саныгъызгъа болсун,
Берекетни джюрютген харакетигизге бла, малыгъызгъаболсун,
Ичген суугъуз шербет болсун,
Джатхан джеригиз мамукъ болсун,
Къачхан къутулмасын,
Къуугъан джетмесин,
Ачыууланыб айтхан заманда кибикда Аллах этмесин,
Байлыкъ кетмесин,
Джарлылыкъ джетмесин,
Джангылмазлыкъ акъыл,
Тауусулмазлыкъ ырысхы Аллах берсин!!!

* * *

Эй келейик, келейикда,
Къууанч-кюлкю керейик,
Халал келлю бийчеге,
Салам-келам берейик,
Къууанч-кюлкю керейикда,
Тойда оюнда тепсейик,
Тукъум-джуукъну эсгериб,
Толу арбазны керейик,
Мал-мюлкюгюз кеб болсун,
Ала кеб болсунла,
Джангы телюанданда кеб болсун,
Ырбынлада солусунла,
Шо, юйбийче,
Уллу ёмюрню джашасын,
Ырахатлыкъ дунияда,
Сау минг къонакъ санасын,
Бийчени
Къол ызы берекетли болсун,
Аякъ ызы дженгил болсун,
Къангасы ашдан,
Джыккырлары бозадан толсун,
Аны сюймеген бу дуниядан тюб болсун,
Эй, боза аякъ асууйду,
«Насыблыны ашыма»-деб,
Биз муну ичейик,
Ашхы тереб ичейик,
Къонакъ байгъа джюрекден,
Уллу ырысх ытилейик!!!

* * *

Эки шох атланганда айтылгъан алгъыш
Турчу алан, турайыкъда,
Элге джуртха къарайыкъ,
Элге джуртха къарайыкъда,
Негерлени санайыкъ,
Негерлени санайыкъда,
Игилерин алайыкъ,
Атлы болуб атланайыкъ,
Суу бойнунда къантарылыб,
Оноу-кенгеш болайыкъ,
Эй, алчы къолгъа сыры аякъны,
Бал бетли толу аякъны,
Берекетли кертме аякъны,
Аны ызындан токълу аякъны,
Джолубуз мамукъ болсун,
Атланайыкъ
Джюрегибиз джарыкъ болсун,
Сапланайыкъ,
Джолубузда ашхы ырысхы табайыкъ,
Турчу алан, энди керти турайыкъ,
Ата, анадан ыразылыкъ алайыкъ,
Тау артындан кюн чыкъгъынчы,
Джол кёл алыб къояйыкъ,
Иги тенглеге огъурлу кюн,
Джол кел алыуучу болайыкъ!!!

* * *

- Халал болсун!
- Аз ашадынг, кёб джаша!

* * *

- Ырысхыгъызны сау ашагъыз!
- Аллах ырысхы берсин барыбызгъа да.

* * *

- Мюлкюгюзню къууанч бла ашагъыз!
- Халал болсун, Аллахутагъала къууанчдан айырмасын!

* * *

- Бай, берекетли болугъуз!
- Халал болсун, берекетли бол!

* * *

- Ашагъыз, сизге халалды. (Ашай тургъан адамланы юсюне келген адам, ашаргъа унамаса, алай айтады.)

* * *

- Ашагъыз, анагъызны акъ сютюнден халалды.(Тамада, къалгъанладан алгъа ашаб бошагъаны себебли, алай айтады.)
- Ашамаздан тана баш ашадым.(Ачьфакъ болуб келген къонакъ, кёбюрек ашаса, кечгинлик тилеген халда айтады.)
- Сууукъ сан сындырмаз, Исси джан къалдырмаз.(Къонакъны аллына, юйде хазыр исси аш болмай, сууукъ аш салсала айтадыла.)

* * *

Баргъан ызынг мамыр болсун,
Аджалынг сабыр болсун,
Джолунг - мамукъдан,
Джашауунг - зауукъдан!!!

* * *

Ата-бабаларыбыз уллу сыйлада тогъуз алгъыш этгендиле, гитче сыйлада - беш не жети, къонакъ аз болса.

Боза (сыра) аякъланы атлары:

Биринчиси - "Толу аякъ".

Экинчиси - "Къонакъ аякъ" (алгъышны тамата къонакъ айтады).

Ючюнчюсю - "Улан (нёгер) аякъ" (той-тепсеуню аллында).

Тёртюнчюсю - "Жора Аякъ".

Бешинчиси - "Алтын аякъ" (ол алгъыш сёзню тамата сы-йын-намысын кётюреме деген адамына неда бир сыйлы къо-накъгъа береди).

Алтынчысы - "Эрлик аякъ" (андан сора жыр айта эдиле).

Жетинчиси - "Берекет аякъ".

Сегизинчи - "Эсен аякъ" (тамата къонакъ айтады).

Тогъузунчу - "Атланнган аякъ".

Тюбюне дери жалан да атланнган аякъны иче эдиле; къалгъанланы уа - ортасына дери.

Шапа, къарап, аякъланы толтура-толтура турургъа керек эди. Бийлени сыйларында алгъыш аякъланы саны онеки болгъанды. Ол ючартыкъ аякъланы атларын билмейбиз. Анга басият сыйлау дейдиле).Атланнган аякъгъа алгъыш юйню иеси этеди. (Юйде неда арбазда.)

Ёзден адетден

* * *

Сау кий, сау жырт! (Жангы кийимге.)
Сау жюрют, сау тут! Хайырын кёр! (Хаух алгъан затны къайтара туруп.)
Ызы къалын болсун! (Жетишим болса.)

* * *

Амин, Амин айтайыкъ,
Игиликле чакъырайыкъ!
Аллахдн насыб тилесек,
Аны табыб къуанайыкъ!

* * *

Бичен ташыб мал бакъгъанда
Джер къыдырыб джурт салгъанда
Тау башында мараучуда
Тау артында Эбзеда
Тау аллында миллетледа
Бизни эллеге къонакъ болуб
Кенг къангала ашдан толуб
Эл бла бир алгъыш анда болуб
Гитче уллуда анга тынгылаб
Айтылгъан сезню ангылаб
Берекетли къууатлы
Мамырлы эм осиятлы
Джурт болсун былайы!!!

* * *

Эй тынгыларыкъ тынгыласын
Тынгыламагъанны къарны къымылдасын
Эй толу аякъ, толу аякъ!
Тегерегинден къарайыкъ
Тилибиз бла джалайыкъ
Атланганда алгъа болайыкъ
Тебингенде малгъа болайыкъ
Къарангыда чыракъ болайыкъ
Абынганда таякъ болайыкъ
Бир Аллахха ийнакъ болайыкъ
Бери не ючюн джыйылгъан эсекда
Огъурлулугъун Аллах берсин
Тертден бешден ауа келсин
Эки джуукъ бир-бирлерине татлы болуб
Минг джылланы шохлукъда джашасынла!
Экеу ерге турсада
Тертеу кенгеш къурсада
Бир-бирге айта турурча
Алгъышлагъа бурурча алай джашасынла
Малкъардан ерге киргенда
Андан энгишге чыкъгъанда
Атына джер салгъанда
Къолуна къамчи алгъанда
Чепген согъуб тон бичгенда
Урчукъ ийириб, джюн чакъгъанда
Гырмык этиб, гебен салгъанда!!!
Категория: Алгъышла | Добавил: drxblack (03.12.2014)
Просмотров: 3561 | Теги: Башха алгъышла.

Всего комментариев: 0
avatar