Къарачай халкъ джырла
Карачаевские народные песни
Джарашдыргъанла Гочияланы С. А., Ортабайланы Р. А. - К., Сюйюнчланы X. И.

ЭСКЕРТИУЛЕ

ЭСКИ ДЖЫРЛА

Бир ишде айтылгъан джырла

«Долай» (Биринчи вариант). «Эски къарачай джырла» (Микоян-Шахар, 1940) деген китабдан алыннганды. Бу джырны къарачайлыла гыбыт бла джау чайкъагъан заманда джырлагъандыла. «Долай» эм эски джырланы бириди.

«Долай» (Экинчи вариант). Курорт Тебердиде 27/VII-1959 дж. Аджиланы Ахматдан джазылгъанды. Джазгъанла Глоуланы Софья бла Къайсынланы Хадис.

«Долай (Ючюнчю вариант). Даусузда 1959 дж. Хачирланы Шамайылдан джазылгъанды. Джазгъан Къазалыланы Хусей.

«Эрирей («Биринчи вариант»), «Эски къарачай джырладан» алыннганды. Ындыр басхан заманда айтылгъанды. Эм эски джырланы бириди. Бусагъатда «Эрирейни» бек аз адам биледи.

«Эрирей» (Экинчи вариант). Даусузда 26/V11— 1959 дж. Хачирланы Шамайылдан джазылгъанды. Джазгъан Къазалыланы Хусей. Хачирланы Шамайыл айтыугъа кёре бу джырны къарачайлыла уаныкны ындыргъа джегиб юретген заманда джырлагъандыла.

«Инай» (Биринчи вариант). Джингирикде 2/VII—1959 дж. Баладжанланы Науруздан джазылгъанды. Джазгъан Семенланы Азрет. Бу джырны тиширыула чепкен басхан заманда джырлагъандыла. Эм эски джырланы бириди, бусагъатда аз адам биледи.

«Инай» (Экинчи вариант). Курорт Тебердиде 4/VII—1959 дж. Кипкеланы Айшатдан джазылгъанды. Джазгъанла Къайсынланы Хадис, Глоуланы Софья. Толусу бла джазылмагъанды.

Уучуланы джырлары

«Апсаты». «Эски къарачай джырла» деген китабдан алыннганды. Къартланы айтханларына кёре. «Апсатыны» уучула уугъа тебреселе джырлагъандыла. Эм эски джырланы бириди.

«Бийнёгер». Эски къарачай джырла» деген китабдан алыннганды. Халкъны эм сюйген джырларыны бириди.

Алгъышла

I («Тейри онгарсын...»). Ильич элде 25/V1I—1963 дж. достанланы Хаджи-Ахматдан. джазылгъанды. Джазгъанла Алийланы Ракай, Гочияланы Софья.

II («Тейри онгарсын...»). Кичибалыкъ элде 16/IX—1962 дж. Алийланы Таукъандан джазылгъанды. Джазгъан Алийланы Солтан.

III («Келгенлени джоллары мамукъдан...»). «Къарачай поэзияны антологиясындан» (Ставрополь, 1965) алыннганды.

Историялы джырла

«Ачей улу Ачемез». «Эски къарачай джырла» деген китабдан алыннганды. XV—XVI ёмюрледе Кърым ханла Къарачайгъа, чабыб, кёб артыкъдыкъ этиб тургандыла. Таулула кеслерини эркинликлерин сакълар ючюн, къарыуларын аямай кюрешгендиле. Ачемезни джигитлигини юсюнден этилгенди.

«Ал эмина». «Эски къарачай джырла» деген китабдан алыннганды. Китабда бу джырны юсюнден былай айтылады: 1790—1800 джылланы ичинде Къарачайда эмина халкъны къыргъанды. Ол кёзюуледе эмина къалгъан хоншу тау халкълада да болгъанды. Къартланы айтыуларына кёре, Къарачайда эмина андан алгъын да бола тургъанды. Эминадан саулай тукъумлары бла къырылыб, тюб болуб кетгенле болгъандыла.

Эминадан алай къырылыб тебрегенинде, халкъ уллу къатышыб элден хар ким башы къалгъан джерге къачыб тебрегенди. Алай болгъаны ючюн афендиле: «Аурууну берген аллахды, аллах кёрмеген а джер джокъду, эминадан къачхан гяурду», — деб халкъны къачаргъа, кесин сакъларгъа къоймагъандыла. Къулакъ-къулакъгъа къарауулла салыб, къачханны да ызына къайтарыб тургъандыла. Ол себебден ол кючлю джукъгъан ауруу халкъны уллу халек этгенди. Джырда афендилени джутлукъларын эмда джарлы бла байгъа тенг къарамагъанларын кёргюзеди бу. «Эминаны джыры» ол заманда этилгенди.

«Экинчи Эмина». «Эски къарачай джырла» деген китабдан алыннганды. 1808—1814 джылланы ичинде Къарачайда эмина халкъны экинчи кере уллу къарганды. Джыр аны юсюнден этилгенди. «Экинчи Эмина» халкъны эм сюйген джырларыны бириди.

«Эмина»». Джегетей-Аягъында 1959 дж. Езденланы Шаулухдан джазылгъанды. Джазгъан Сюйюнчланы Ханафи. «Эминаны» бу вариантын бек аз адам биледи.

«Стампулгъа кетгенлени джырлары». Курорт Тебердиде 2/VII—1959 дж. Аджиланы Ахматдан джазылгъанды. Джазгъанла Къайсынланы Хадис, Глоуланы Софья.

Къарачай халкъны Тюркге кёчгени халкъа уллу къыйынлыкъ болуб тийгенди. Ары кёчюб кетгенле иги джашау излей барабыз деб, къыйынлыкъгъа башларын салгъандыла, анда алагъа уллу ачлыкъ, джаланнгачлыкъ джетгенди. Кёб адам ачдан, ауруудан ёлгендиле. Бу джыр 1887 дж. Тюркге кёчгенлеге этилгенди.

«Эски аскерчиле». «Эски къарачай джырла» деген китабдан алыннганды. Китабда бу джырны юсюнден былай айтылады: 1877—1878 джыллада орус патчах Тюрк кърал бла уруш этгенди. Ол урушха Къарачайдан джюзге джуукъ адам алыннганды, Патчахдан чын, саугъа, джер алыр мурат бла Къарачайны ичинде орус чиновникле, бийле, байла, афендиле Къарачайны талай джашы« алдаб аскерге къуугъандыла. Ол баргъан джашладан урушда юч адам ёлгенди, ала да: Къочхарланы Дебош, къайытланы Хаджалий, Кипкеланы Шамайыл болгъандыла. Бу джыр ол урушда ёлген джашланы юсюнден этилгенди.

Бу джырны Багъыр улу Къасбот этгенди. Джырны халкъ бусагъатда да джырлайды.

«Япон урушха баргъанла». «Эски къарачай джырла» деген китабдав алыннганды. Джырны юсюнден китабда былай джазылады:

Россияда орус патчах ишчилени, кеси къыйыны бла джашагъан эллнлени сюргенча патчахны оноучулары, Къарачайны эксплуататорлары Къарачайны уруннганларын да закон кюч бла урушха сюргендиле. Россиядан баргъач! халкъгъа уллу къыйынлыкъла джетгендиле. Урушда къырылгъанны тышында да Къарачайдан баргъанла джереуу джарашмай ёлгеядиле.

«Япон урушха кетген къарачай джашланы джырлары». Аджиланы Ахматдан джазылгъанды. Джазгъанла Къайсынланы Хадис, Глоуланы Софья.

Чабыуулну эмда кёнчекликге барыуну юсюнден джырла

«Татаркъан». «Эски къарачай джырла» деген китабдан алыннганды, Къартланы айтханларына кёре, Батда улу Татаркъан Хурзук элде Багъатырладан болгъанды. Ол уллу, къарыулу, джигит адам болгъанды. Бир кюн Татаркъан элде болмагъанлай, къызылбек бийле Къарачайгъа чабхандыла. Дууутдан мал сюрген бла биргелей, джыйырма бла он къатынны джесирге алгъандыла, джесирлени ичинде Татаркъанны эмчек анасы да кетгенди. Уллу Къарачайгъа къуугъун келген заманда, Татаркъан элде болмагъанды, Татаркъан келир деб бир эки кюнню сакълагъандыла, келмегенинде анасына: келсе ызыбыздан джетсин деб кетгендиле. Татаркъан келгенди да анасы анга джаурунну бергенди. Татаркъан джауорун къалакъгъа къараб: «Эл къайры эсе да чачылгъанды, джауорунда табсызла кёрюнеди да» — дегенди. Анасы: «Балам, ким оракъда, ким чалкъыда»,— дегенди да хапарны тюзюн айтыргъа сюймегенди, джаугъа барса не ёлгар, не да бир пелах болур деб къоркъгъанды. Алай болса да Татаркъан къоймай анасына тюзюн айтдыргъанды да, ызларындан кетгенди. Схауат суууна келгенди. Уллу Схауат суу тенгиз болуб, терк болуб келгенди. Татаркъан андан ётелмезча болгъанды. Къызылбек бийле сууну аз заманында ётюб, сууну ол джанында шынгкъартла этиб тургъанлай, бу экинди намазда алайгъа джетгенди. Ала да кёре тургъанлай аскерин алыб, ызына чегетге кетгенди (къоркъуб кетгенча этиб). Ала уа энди къайтыб кетдиле деб, алай умут этиб, сойланыб шынгкъартла къатында джатхандыла.

Татаркъан джантауланы бирбирине къошуб аркъан этиб, тёппесинде балауз чыракъны джандыргъанды. Бу чыракъ джукъланса джыджымны ызына тартыгъыз, джукъланмай ётсем, мен муну къыйырын бегитирме, бу къыйырын мында бегитиб он адам деб джигит джигитин санаб, ётгогюз джантаудан тутуб деб, эниш сюрем къургъаиды да, айтханыча этиб джантауну бегитгенди. Ол айтхан адамла ызындан ётгендиле. Хар ким джукълаб Татаркъанны анасы башын тарай тургъанды Татаркъан аны кёрюб къундузча къычыргъанды. Анасы аны таныб къузгъун тил бла джууаб къайтаргъанды: «Кёбдюле была мында, келме», —деб чачын кёргюзгенди. Татаркъан да сора сакъалын, башын да кёргюзгенди, биз да мындан кёббюз деб. Алайда къамасы бла уруб, ингичге илкичледен алыб, экеуленнге бир илкични тутдуруб, къырдыргъанды, сау къалгъанланы да джесирге алгъанды. Эртден бла джесир къатынланы къызылбек бийлени сыртларына миндяриб алыб келгенди.

«Татаркъан» халкъны эм сюйген джырларыны бириди.

«Джандар». Ильич элде 1963 г. Эрикгенланы Абукдан джазылгъанды. Джазгъан Гочияланы Софья.

Джандар таулу джашды. Гудух башында Лаба деген джерде, rav къышлыкълада къойчу болгъанды. Тамадасы Амырхан улу Хусейин болгъанды. Хусейин да,ол да тургъандыла. Ууакъ джашчыкъла да болгъандыла нёгерлери, алай тургъанлайларына къызылбекле келиб Гудух башындан кёрюннгендиле. Ала кёрюннген заманда бу Гудух башында къойланы кюте чыгъыб, аланы кёрюб тюшери болмагъанлай тюшгенди. «Хусейин, бир атлыла айланадыла Гудух башында Лабада, ала бизге чабарыкъдыла къазауат этейик, кесибизни къазауатха хазырлайыкъ, джаныбыз саулай мал бермейик», — деб айтханды. Алай айтханында: «Огъай, Джандар, хапар этейик ансы, бизни алагъа къарыуубуз джеталмаз, — дегенди да кетиб тебрегенди. — Хусейин, кете эсенг къача эсенг, къара къамангы къоя бар, мен къазауат этерме», — дегенди. «Огъай, мен санга къара къамамы къоялмам», — деб къояргъа унамагъанды, кетгенди. Джандар кезлик бычагъын билеб, хазырлаб тамлыла киргенлей, тогъузун ёлтюргенди. Не келсин, Къарабашланы Махатчи деб джол усталары болгъанды. Джол усталары: «Ай аман тамлыла, артыгъызны этдириб къоясыз», — дегенинде: «Да не этейик, къалай этерге билмейбиз, кирген бери чыкъмайды, ичиндегилеиж не болгъанларын билмейбиз», — дегендиле. «Къошха от салыгъыз», —дегенди. Къошха от салгъанларында, Джандар ичинде чыдаялмагъанды да чыкъгъанды, чыкъгъанындан не келсин, ургъандыла да ёлтюргедиле. Бусагъантда бу джырны халкъ бек сюйюб джырлайды.

«Илияс». Огъары Марада 1959 дж. Таушуналаны Османдан джазылгъанды. Джазгъан Сюйюнчланы Ханафи.

«Батыр Басханукъ». Огъары Тебердиде 1959 дж. Байчораланы Муссадан джазылгъанды. Джазгъан Сюйюнчланы Ханафи.

«Чёпеллеу». Огъары Тебердиде 1959 дж. Байчораланы Муссадан джазылгъанды. Джазгъан Сюйюйнчланы Ханафи.

«Къобанланы къой бёлек». «Эски къарачай джырла» деген китабдан алыннганды.

«Къобанланы джыр». Тебен Тебердиде 1959 дж. Семенланы Салимгерийден джазылгъанды. Джазгъан Къуатланы Зоя.

«Заурбек». «Эски къарачай джырла» деген китабдан алыннганды.

«Салимгерий». Ильич элде 1963 дж. Эрикгенланы Абукдан джазылгъанды, Джазгъанла Гочияланы Софья бла Алийланы Ракай.

«Къайсынла» — Къарт-Джуртда 1/VIII—1958 дж. Алийланы Харшымдан Сюйюнчланы Ханафи джазгъанды.

Турмушну, юй джашауну юсюнден джырла

«Домалай». Огъары Тебердиде 1959 дж. Байчораланы Муссадан джазылгъанды. Джазгъан Сюйюнчланы Ханафи.

«Басханукъ». Огъары Тебердиде 1959 дж. Байчораланы Муссадан джазылгъанды. Джазгъан Сюйюнчланы Ханафи.

«Къара атым». Черкес шахарда 17/1—967 дж. Лайпанланы Къазийден джазылгъанды. Джазгъан Ортабайланы Римма.

«Чымыкланы Чакъгъан». Черкес шахарда 24/V—1967 дж Семенланы Азретден Сюйюнчланы Ханафи джазгъанды.

Байлагъа, бийлеге къаршчы джырла

«Баракъ». «Эски къарачай джырла» деген китабдан алыннганды. Китабда джырны юсюнден былай айтылады: «Баракъ» Къарт-Джуртда Сылпагъарланы Дебошну джашыды. Джарлылыкъ, онгсузлукъ басыб, Баракъ Къарачайдан кетиб къабартыда Абуклары деген байлагъа джылкъы джалгъа киргенди. Толу беш джылны джалчы болуб айланнганды. Болджалы джетгенлей Абуклары «кет» — деб къыстагъандыла. къартла айтханнга кёре, Баракъ бу зорлукъну кёлтюралмай, эки атны сюргенди. Абуклары аны малларыбызны урлагъанды деб, излей тебрегендиле. Патчахны власты, къабарты бийле бла, тутуб, Сибирге джибергенди. Баракъ андан къайтмай ёлгенди. Артыкълыкъны, зорлукъну кючюнден джоюлуб ёлюб кетген Баракъгъа Къарачайны уруннганлары бу джырны этгендиле.

«Баракъны» макъамы бла сыбызгъы, къыл къобуз согъуб, тойда тебсеб тургъандыла.

«Къанамат». «Эски къарачай джырла» деген китабдан алыннганды. Джырны юсюнден китабда былай джазылгъанды: Къанамат Тёбен Тебердиде Эбзеланы Алийни джашы болгъанды. Бир джолда патчахны оноучулары Къарачайны старшиналары Акъ-Къалагъа джыйыб, ичигизде аманлыкъчыланы, закошгга тсрс къарагъан адамларыгъызны тутуб, беригиз дегенлеринде, Тёбен Тебердини старшинасы Джаубаланы Токъмакъ, ол зат бла хайырланыб, кесини эртдеден башха затны юсюнден дерти болгъаны себебли, эм оноучуланы аллында кесини бетин чыгъарыр мурат бла, хатасы болмагъан Къанаматны, дагъыда аны биргесяне тюз, хатасыз адамланы — Эбзеланы Къасботну, Езденланы Гыкканы тутуб тюрмеге ийгенди. Къанамат да, эки нёгери да тюрмеден къачхандыла, алай болгъаны ючюн элге келирге амаллары болмай, талай заманны абрек болуб, кеслерин тутдурмай, уллу инджилиб джашагъандыла. 1893 джылда ол къыйнлыкъ джашаудан эригиб, тюзлюгюбюзню ангылатыб, башыбызгъа бир эркинлик излейик деб, Учкуланда къагъыт джазаргъа уста Гюллю улу Хаджи-Бекирге келгендиле. Гюллю улу къагъытларын джазаргъа, ишлерин джарашдырыргъа сёз берген кибик этиб, барыб Учкуланны старшинасы Къочхарланы Хаджи-Умаргъа тил этиб, экиси да правленнде адам табханларын алыб келиб, Къанаматны алайда ёлтюргендиле, Къасбот бла Гыкканы да Сибирге ийгендиле.

Бу джырны Къанаматны хатасыз джерде ёлгенине джюреклери ауруб, аны ёлтюрген сатлыкъ мурдар итлеге джюреклери къыйналыб, Къанаматны таныгъан адамла этгендиле. Джырны халкъ бусагъатда да бек сюйюб джырлайды.

«Джагайланы Майыл». «Эски Къарачай джырла» деген китабдан алыннганды Джырны хапары былайды: Джагайланы Майыл Къарт-Джуртда джашагъанды, аны юйдегиси да, кеси да джалчылыкъ этиб тургандыла. Бир джолда Майыл Боташланы Юнюсге оракъ орургъа джалгъа джарашханды Юшосню сабанлары Гумда болгъандыла. Ол Гумгъа барыргъа Майылдан маджал ёгюзлерин аяб, джалчысына юренмеген уаныкланы бергенди. Быланы къоюб, тынч, сабыр ёгюзлени бер деб тилегенди Майыл. Алай а Юнюс Майылны айтханын этмегенди. Майыл юренмеген уаныкланы джегиб алты башлы юйдегисин да арбагъа миндириб, джолгъа тебрегенди. Ныхыт тарына джетгенлей уаныкла юркю<5, Къобаннга шнгагъандыла. Майыл кеси да, юйдегиси да ёлгендиле.

Бу джыр Майылны юйдегисине джетген къыйыьлыкъгъа этилгенди.

«Къара-Мусса». «Эски къарачай джырла» деген китабдан алыннганды. Бу джыр КъараМуссаны батырлыгъыны эмда анга уллу къыйынлыкъла джегтгенини юсюнден этилгенди.

Хадагъужукъ улу Къасай деген къабарты бий Учкуланда Кечерукъладан келинчикни селеке этерге мурат этгенди. Къабарты бий ото\тъа киргенлей, келинни 15 джыл болгъан кичи къайыны Къара-Мусса аны бычакъ бла уруб, ёлтюрюб къойгъанды.

Къара-Муссаны 5—6 джолда тутмакъгъа ийгендиле, ол да анча сайын тюрмеден къачханды. Алай бла 30 джылгъа джууукъну айланыб, ызына къайтханды.

Къара — Муссаны марданы тышында къарыуу, джигитлиги болгъанды. Ол патчахны оноучуларындан талайын ёлтюргенди.

«Къобанланы Элмырза». «Эски къарачай джырла» деген китабдан алыннганды. Джырны хапары былайды. Хурзукда Къобанланы Элмырза деб бир джарлы джаш джашагъанды. Ол Учкуланда Абайланы Хасан деб бир байгъа къой джалгъа киргенди. Беш джыляы ичинде Элмырза байгъа джегилиб айланнганды. Болджалы джетиб, Элмырза хакъымы бер дегенинде, Абай улу анга аманла айтыб къойгъанды. Байны этген итлигине тёзалмай. Элмырза аны ёлтюрюб къойгъанды. Элмырзаны аны ючюн тутуб Сибирге ийгендиле.

«Солтан-Хаджини джыры» (Биринчи вариант). Огъары Тебердиде 1959 дж. Байчораланы Муссадан джазылгъанды. Джазгъан: Сюйюнчланы Ханафи.

1908 дж. Огъары Тебердиде байла бла джарлыланы арасында джерни тюз юлешиуню юсюнден уллу кюреш баргъанды. Ол кюрешде Байчораланы Солтан-Хаджи джарлы халкъ джанлы болуб, байла бла тюзлюк ючюн кюрешгенди. Солтан-Хаджини тутуб Оренбург губерниягъа ийгендиле.

«Солтан-Хаджини джыры» (Экинчи вариант). Курорт Тебердиде 1958 дж. Холзмлыланы Шамайылдан джазылгъанды. Джазгъан Сюйюнчланы Ханафи.

«Гапалау». «Къарачай поэзияны антологиясындан».

«Къаншаубийим». Тёбен Тебердиде 1966 дж. июль айда Джуккаланы Марзиятдан джазылгъанды. Джазгъанла Гочияланы Софья бла Ортабайланы Римма.

Бу джырны билген адамла айтханнга кёре, муну хапары былайды: Къаншаубий Теберди ёзенде джашагъан джарлы джаш болгъанды. Бир джыл ол байлагъа агъач кесерге джалгъа джарашанды. Кесича джалчы джашла бла ол агъач кесерге узакъ джары кетиб, ишни къыйынлыгъындан ёлгенди. Джырны анга сюйген къызы этгенди.

«Абрек уланла». Джёгетей-Аягъында 1958 дж. Къаракетланы Абул-Керимден джазылгъанды. Джазгъан Сюйюнчланы Алаш.

Къартланы хапар айтханларына кёре, бу джыр Сюйюнчланы 4 къарнашны — Тууганы, Туудуну, Джараштыны, Джарасланны юсюнден этилгенди. Была байлагъа, бийлеге къаршчы болуб, къулла башларына бош болгъунчу 25 джылгъа джууукъ абрек айланнгандыла. Аланы биргелерине тамада къарнашларыны къатыны Айша да болгъанды.

Артда келиб (Джараштыдан къалгъанла) къарнашла Джёгетейде джашагъаядыла. Джарашты уа Огъары Тебердиде джашагъанды. Бу джыр абрек къарнашланы джигитликлерини юсюнден этилгенди.

«Хасанны джыры». «Эски къарачай джырла» деген китабдан алыннганды. Къартланы айтханларына кёре, Хасан Мамусурладан болгъанды. Беш джылны ичинде къой джалчы болуб тургъанды. Болджалы джетиб, хакъын алгъанды, алай а бай берген малый къызгъаныб, Хасанны ёлтюрюб къойгъанды.

Сюймеклик джырла

«Айджаякъ». «Эски къарачай джырла» деген китабдан алынеганды. Джырны Къочхарланы Къасбот сюйген тиширыууна этгенди. «Айджаякъ» эм белгили джырланы бириди.

«Кемисхан». Огъары Тебердиде 1959 дж. Байчораланы Муссадан джазылгъанды. Джазгъан Сюйюнчланы Ханафи.

Бу джырны Огъары Тебердиде Кемисха.н деб бир ариу къызны сюйгенле— Батдыланы Къайсын бла Байчораланы Шеке этгендиле. «Кемисхан» деген джырны халкъ бек сюеди, бюгюн да джырлайды.

«Зарият». Ильич элде 1963 дж. Эрикгенланы Абукдан джазылгъанды. Джазгъан Гочияланы Софья.

Сюйюнчланы Зариятны анасы ёлгенден сора, атасы къатын алгъанды Атасы алгъан къатынны къарнашындан туугъан Ахмат деб джаш болгъанды. Зариятны анга алыргъа деб кюрешгендиле. Къыз кеси башха джашны сюйгенди, алты къарнашны кичиси Махай деб. Зарият да унамай, джууукълары да къоймай, алай тургъанлайларына, бир кюн намазгъа баргъан къартла джыйылыб, Ахматны джанындан да адамла келиб, къызгъа некях этиб, аны ол Ахмат дегеннге берирге дегендиле. Махай деген аны эшитиб, тойгъа келгенди, къыз тойда тургъанлай, джаш айтханды: «Зарият, не этериксе айтхан сёзюнге, уялмай къалай къарарыкъса мени кёзюме, намазгъа келген къартла межгит аллында сени Ахматха бередиле». Махай алай айтханыяда, Зарият тойдан чыгъыб келиб, тойда кийимлерин тешиб, эски киймлерин кийиб барыб, башын суугъа атханды. Уллу къобуб келген Бызынгыны еууу элтиб айрымканнга атханды. Йлюкню алыргъа киши кирирге таукел болмагъанды, ол Махай деген къызны сюйген джашы кириб къызны ёлюгюн алыб чыкъгъанды.

«Акъбийче бла Рамазан». «Эски къарачай джырла» деген китабдан алы.ннганды.

«Гокка». Огъары Тебердиде 1959 дж. Байчораланы Муссадан джазылгъанды. Джазгъан Сюйюнчланы Ханафи.

«Байдымат». Черкес шахарда 1967 дж. Семенланы Азретден джазылгъанды. Джазгъанла Ортабайланы Римма бла Гочияланы Софья. Джырда керти болгъан затны юсюнден айтылады. Мамчуланы Ибрагимни эгечи Хаипайны къызы Байдынат тюрклюню къызы болгъанды. Атасы элтиб аны тюркде эрге бергенди. Бу джырны Байдымат къыз заманда Байчораланы Дауле деб бир джаш этгендй.

«Сазым ойнай, саз ойнай». Сары тюзде 19/VIII 1959 дж. Борлакъланы Роза джазгъанды. Бу джырны хар къууанч болгъан джерде айтмай къоймайдыла.

Ёзенледен къайнаб чыкъгъан акъ тубан». Огъары Марада Алчакъланы Азаматгерийден 20/V11I 1959 дж. Пилярланы Дж. джазгъанды.

«Къаргъыш ийнар». Курорт Тебердиде 18/VIII 1959 дж. Кипкеланы Айшатдан джазылгъанды. Джазгъанла Къайсынланы X., Глоуланы С.

Чам джырла

«Джёрме» (Биринчи вариант). «Къарачай поэзияны антологиясындан» алыннганды. Бу джыр халкъны эм сюйген джырларыны бириди.

«Джёрме» (Экинчи вариант). «Къарачай поэзияны антологиясындан» алыннганды.

«Джёрме» (Ючюнчю вариант). Учкуланда 1958 дж. Чотчаланы Магометден джазылгъанды. Джазгъан Сюйюнчланы Ханафи.

«Байчораланы Къара-Джашны джыры». Огъары Тебердиде 1959 дж. Байчораланы Муссадан джазылгъанды. Джазгъан Сюйюнчланы Ханафи.

«Тау къышлыкъланы джырлары». Ильич элде 1963 дж. Эрикгенланы Абукдан джазылгъанды. Джазгъан Алийланы Ракай.

Сабий, бешик джырла

«Бара-бара баз табдым> (Биринчи вариант). Учкуланда 1958 дж. Джанибекланы Сосланбекден джазылгъанды. Джазгъан Сюйюнчланы Ханафи.

«Бара-бара баз табдым» (Экинчи вриант). Черкесск шахарда 24/1II 1967 дж. Сюйюнчланы Берхандан джазылгъанды. Джазгъан Сюйюнчланы Ханафи.

«Ой юшюдюм, юшюдюм». Учкуланда 1958 дж. Текеланы Идрисден джазылгъанды. Джазгъан Сюйюнчланы Ханафи.

«Къолгъа бардым, къолум сынды». Учкуланда 1958 дж. Орусланы Абу-Юсюпден джазылгъанды. Джазгъан Сюйюнчланы Ханафи.

«Джюу-джюу-джюу ала» (Биринчи вариант). Джингирикде Семенланы Файруздан 2/V1I 1959 дж. джазылгъанды. Джазгъан Семенланы Азрет. Бу джырчыкъны джангы тилленнген сабийлени джубатыр ючюн айтадыла. Сабийни дыгъы этиб, кюлдюрюу бла бошалады.

«Дуркъу-дуркъу-дуркъу» (Экинчи вариант) Даусузда 2/VIII 1959 дж. Наурузланы Баладжандан джазылгъанды. Джазгъан Семенланы Азрет.

«Дуркъу-дуркъу-дуркъу» (Биринчи вариант). Джингирикде 2/VIII 1959 дж. Семенланы Файруздан джазылгъанды. Джазгъан Семенланы Азрет.

«Джюу-джюу-джюу ала» (Экинчи вариант). Джингирикде 2/VI1I 1959 дж. Къазаллыланы Солтандан джазылгъанды. Джазгъан Къазаллыланы Хусей.

«Дуркъу-дуркъу-дуркъу» (Ючюнчю вариант). Джингирикде 2/VIII 1958 дж. Семенланы Файруздан джазылгъанды. Джазгъан Семенланы Азрет.

«Бирем-бирем» Джингирикде 11/VIII 1959 дж. Семенланы Файруздан джазылгъанды. Джазгъан Семенланы Азрет.

«Чыкъыр-чыкъыр, Генджахан». Джингирикде 1959 дж. 11/VIII Семенланы Файруздан джазылгъанды. Джазгъан Семенланы Азрет.

«Онбеш, онбеш, онбеш». Даусузда 25/VIII 1959 дж. Къазалыланы Хусей джазгъанды.

«Эртде биреу бар эди». Джингирикде 10/V1II 1959 дж. Семенланы Файруздан джазылгъанды. Джазгъан Семенланы Азрет.

«Къакъ-къакъ, къаргъала». Джингирикде 10/VIII 1959 дж. Семенланы Файруздан джазылгъанды. Джазъан Семенланы Азрет.

«Бирден билеу». Джингирикде 1959 дж. Семенланы Файруздан джазылгъанды. Джазгъан Семенланы Азрег.

«Къар джауады, борайды». Джингирикде 13/V111 1959 дж. Семенланы Файруздан джазылгъанды. Джазгъан Семенланы Азрет.

«Бешик джыр». «Эски къарачай джырла» деген китабдан алыннганды.

«Белляу». «Эски къарачай джырла» деген .китабдан алыннганды.

«Белляу, белляу, балачыгъым». Даусузда 15/VIII— 1959 дж. Къазалыланы Байдыматдаан джазылгъанды. Джазгъан Къазалыланы Хусей.

«Белляу, белляу, бёлейим». Тёбен Тебердиде 4/VIII — 1959 дж. Дудаланы Таубийден джазылгъанды. Джазгъан къуатланы Зоя.

«Белляу, белляу, бала, бёлюмден». Джегетей-Аягъында 1960 дж. Сюйюнчланы Берхандан джазылгъанды. Джазгъан Сюйюнчланы Ханафи.

СОВЕТ ДЖЫРЛА

Совет властны, Ленинни, партияны^ Къызыл Аскерни юсюнден джырла эмда алгъышла

«Ленин». Сёзлери да, макъамы да Къочхарланы къасботну. «Джюрек джырлайды» (Къарачай-Черкес китаб издательство, 1957) деген китабдан алыннганды.

«Партия». Сёзлери Сюйюнчланы Азаматны. «Къобанны мынчакълары» (Черкесск, 1959) деген китабдан алыннганды.

«Ленинни джыры». Сёзлери Хубийланы Османны. «Мелодии гор» (Ставрополь, 1966) деген китабдан алыннганды.

«Ленинни джолу джашасын» (Алгъыш) Курорт Тебердиде Гапполаны Гилядан 4/VIII—1959 дж. джазылгъанды. Джазгъанла къайсынланы Хадис, Глоуланы Софья.

«Альгъыш». Огъары Марада Байкъулланы Азретден 18/VIII — 1959 дж, джазылгъанды. Джазгъан Пиляралны Дж.

«Болыиевикле келелле». Джингирикде 20/VIII—1959 дж. Семенланы Файруздан джазылгъанды. Джазгъан Семенланы Азрет,

«Мюрзеу джыйыу». «Къарачай поэзияны антологиясындан» алыннганды.

«Джашасын бизни партия». Сёзлери къобанланы Дагирни, «Джюпек джырлайды» деген китабдан алыннганды.

«Партияны джашлары». Тёбен Тебердиде 1966 дж. июль айда Шунгарланы Магометден джазылгъанды. Джазгъанла Гочияланы Софья, Ортабайланы Римма.

«Джангы джашау». Огъары Марада 18/VIII—1959 дж. Пилярланы Хаджи-Муратдан джазылгъанды. Джазгъан Пилярланы Дж.

«Таулу къызны джыры». Сёзлери Байкъулланы Даутну. «Джюрек джырлайды» деген китабдан.

«Къызыл Аскер». Сёзлери Батчаланы Абул-Керимни. «Джюрек джырлайды» деген китабдан.

«Джашасын бизни Къызыл Аскерибиз» Учкуланда 1968 дж. Дудаланы Шаухалдан джазылгъанды. Джазгъан Сюйюнчланы Ханафи. '

«Болыневик Таукъанны джыры». Нарсанада 23/VII — 1963 дж. Болатланы Анзордан джазылгъанды Джазгъан Алийланы Солтан.

Туугъан джуртубузну юсюнден джырла

«Минги тау». Черкесск шахарда 25/11—1967 дж. Семенланы Азретден джазылгъанды. Джазгъан Ортабайланы Римма.

«Къарачай». Сёзлери Сюйюнчланы Азаматны. «Джюрек джырлайды» деген китабдан.

«Къарачай шахарым». Сёзлери Сюйюнчланы Азаматны. «Джюрек джырлайды» деген китабдан.

«Адамлагъа саулукъ берген Курорт-Теберди». Курорт Тебердиде Гапполаны Гилядан 5/VIII—1969 дж. джазылгъанды. Джазгъанла Глоуланы Софья, Къайсынланы Хадис.

Уруннуу бла уруннганланы юсюнден джырла

«Колхозчу къызны джыры». Элтаркъач элде 1963 дж. Къазалыланы Халиматдан джазылгъанды. Джазгъан Гочияланы Софья.

«Джашла бла къызланы бир-бирлерине джырлары». Курорт-Тебердиде 5/VIII—1959 дж. Гапполаны Гилядан джазылгъанды. Джазгъанла Глоуланы Софья, Къайсынланы Хадис.

«Чалкъычы джаш бла дырынчы къыз». Учкуланда 1958 дж. Дудаланы Шаухалдан джазылгъанды. Джазгъан Сюйюнчланы X.

«Чалкъычыкъ». Сёзлери Эбзеланы Шахарбийни. «Мелодии гор» деген китабдан.

«Кюз чалкъычы джашланы джырлары». Джёгетей Аягъында 23/11—1 1967 дж. Эрикгенланы Джандегден джазылгъанды. Джазгъан Ортабайланы Римма.

«Колхозчу къыз». Тёбен Тебердиде Аплоланы Лейладан 28/VII— 1966 дж. джазылгъанды. Джазгъанла Гочияланы Софья, Ортабайланы Римма.

«Къойчуну джыры». Къызыл Октябрь элде 1963 дж. Сылпагъарланы Юсуфдан джазылгъанды. Джазгъан Гочияланы Софья.

«Чалкъыгъа сабла кесигиз, джашла». Тёбен Тебердиде Семенланы Салимгерийден 15/VIII— 1959 дж. джазылгъанды. Джазгъан Къуатланы Зоя.

«Эндиги чыкъгъан герой джашчыкъла». Къарачай шахарда 20/VI— 1966 дж. Ортабайланы Аминатдан джазылгъанды. Джазгъанла Ортабайланы Римма бла Гочияланы Софья.

Уллу Ата джурт къазауатны юсюнден джырла

«Аскерчини джыры». Къарачай шахарда 15/1V—1967 дж. Хубийланы Магометден Ортабайланы Римма джазгъанды.

«Булбулчукъ». Ильич атлы элде 1963 дж. Шидакълны Разиятдан джазылгъанды. Джазгъан Гочияланы Софья.

«Аскерчини кюую». Огъары Тебердиде 1966 дж. Батчаланы Бергерден джазылгъанды. Джазгъанла Гочияланы Софья, Ортабайланы Римма.

«Субай санларымы алдырдым ит фашистлени кючюнден». Ильич элде 1963 дж. Гочияланы Анзордан джазылгъанды. Джазгъан Гочияланы Софья.

«Нанда». Учкуланда 1958 дж. Касайланы Хамитден джазылгъанды Джазгъан Сюйюнчланы Ханафи.

«Къазауатха кетген джашлагъа этилген джыр». Даусузда Хачирланы Аминатдан 1959 дж. джазылгъанды, Джазгъан Къазалыланы Хусей.

«Герой болуб къайт!». Элтаркъач элде 1963 дж. Айбазланы Лизадан джазылгъанды. Джазгъан Гочияланы Софья.

«Наным партизаннга кетгенди». Къарачай поэзияны антологиясындан.

«Немец бла уруш джыр». Огъары Марада Пилярланы Хаджи-Муратдан 18/VIII—il959 дж. джазылгъанды. Джазгъан Пилярланы Дж.

«Мени кёзбауум ёлгенди дейле». Сары-Тюзде 22/VIII—1959 дж. Эрикгенланы Нафисатдан джазылгъанды. Джазгъан Борлакъланы Роза.

«Къарнашларым». Ильич элде 1963 дж. Алийланы Зариятдан джазылгъанды. Джазгъан Гочияланы Софья.

«Алий». къазахстанда 12/1V—1958 дж. Къумукланы Айшатдан джазылгъанды. Джазгъан Борлакъланы Роза.

«Рамазан». Къарачай шахарда 15/111^1967 дж. Ортабайланы Раисадан джазылгъанды. Джазгъанла Ортабайланы Римма, Гочияланы Софья. Сёзлери Семенланы Азретни.

«Энвер» (Кюу). Къарачай шахарда 20/VII—1966 дж. Ортабайланы Раисадан джазылгъанды. Джазгъанла Ортабайланы Римма, Гочияланы Софья.

«Мухаджирни кюую». Джангы Тебердиде 25/VII—1966 дж. Джашаккуланы Айшатдан джазылгъанды. Джазгъанла Ортабайланы Римма бла Гочияланы Софья.

«Фронтчу тенгле». Ильич элде 1963 дж. Эрикгенланы Джамалдан джазылгъанды. Джаз.гъан Алийланы Ракай.

Бу джырны къазауатда джигитлеча ёлген къумушчу джашлагъа Акъбайланы Мустафа бла Мамалалы Азрет-Алийге аланы тенглери Батчаланы ХаджиКиши этгенди дейдиле.

«Джигит джашны джыры». къарачай шахарда 15/1V—1967 дж. Хубийланы Магометден джазылгъанды. Джазгъан Ортабайланы Римма. Керти болгъан затны юсюнден этилгенине сёз джокъду. Джёгетейчи Кумуков Халмурза Уллу Ата джурт къазауатны заманында кёкюреги бла фашист дзотну джабханды. Аны юсюнден «Молодой коммунист» деген журналны 1966-чы джыл февралда чыкъгъан номеринде: «Кумуков Халмурза, рядовой, закрыл амбразуру в бою на территории Донбаса. Родился в Джегуте», — деб джазылгъанды. Джырда айтылгъанча, Кумуков джигит, джигер, чамчы эмда джырчы болгъаныны юсюнден «Ленинни байрагъы» газетни 1967-чи джыл мартда чыкъган номеринде да джазылады.

«Совет Союзну Тулпары Багъатырланы Харуннга». Джырны Сюйюнчланы Азамат джазгъанды. «Джюрек джырлайды» деген китабдан.

«Совет Союзну Джигити Къайсайланы Османны джыры», — Къызыл Октябрь элде 1963 дж. Бостанланы Билялдан джазылгъанды. Джазгъанла Гочияланы Софья. Алийланы Ракай. Джырны Бостанланы Билял этгенди. Къазаутха дери Осман бла Билял рабфакда бирге окъугъандыла. Бу джыр халкъгъа кенг джайылгъанды. Аны байрамлада, тойлада, халкъ джыйылгъан джерледе джырлайдыла.

Сюймеклик джырла, ийнарла, кюуле

«Эшиклени ары бир ач». Ильич элде 1963 дж. Гочияланы Анзордан" джазылгъанды. Джазгъан Гочияланы Софья.

«Кулина». Ильич элде 1963 дж. Гочияланы Анзордан джазылгъанды. Джазгъан Гочияланы Софья.

«Сени ариулугъунг ушайды». Къызыл Октябрь элде Сылпагъарланы Илияодан 1963 дж. джазылгъанды. Джазгъан Гочияланы Софья.

«Сюймеклик джыр», Ильич элде 1963 дж. Алийланы Магомет-Алинден джазылгъанды. Джазгъан Гочияланы Софья.

«Хаманда сагъышлыма мен санга». Курорт-Тебердиде 17/V1II—1959 дж. Ахматланы Владимирден джазылгъанды. Джазгъанла Къайсынланы X., Глоуланы С.

«Сен ариу». Ильич элде 1963 дж. Эрикгенланы Джамалдан джазылгъанды. Джазгъан Гочияланы Софья.

«Джюрек сюйген ариуду». Ильич элде 1963 дж, Эрикгенланы Джамалдан джазылгъанды. Джазгъан Гочияланы Софья.

«Быллай бир термилтмей келигиз». Ильич элде 1963 дж. Эрикгенланы ^Джамалдан джазылгъанды. Джазгъан Гочияланы Софья.

«Сени сюйгеним кетерге унамайды». Ильич элде 1963 дж. Эрикгенланы Джамалдан джазылгъанды. Джазгъанла Алийланы Ракай бла Гочияланы Софья.

«Сени сюймей къалай этейим». Ильич элде 1963 дж. Алийланы Разиятдан джазылгъанды. Джазгъанла Алийланы Ракай бла Гочияланы Софья.

«Мындан къараб таныйма». Ильич элде 1963 дж. Шидакъланы Разиятдан джазылгъанды. Джазгъан Гочияланы Софья.

«Тауланы башы бир ариу болгъанды». Ильич элде 1953 дж. Гочияланы Сапиятдан джазылгъанды. Джазгъан Гочияланы Софья.

«Нек?» Ильич атлы элде 1963 дж. Эрикгенланы Джамалдан Алийланы Ракай джазгъанды.

«Акъылым бирден бёлюнед». Ильич элде 1963 дж. Эрикгенланы Джамалдан джазылгъанды. Джазгъан Алийланы Ракай.

«Таралыу». Къызыл Октябрь элде 1963 дж. Джанкёзланы Идрисден джазылгъанды. Джазгъан Гочияланы Софья.

«Джаннган от». Огъары Тебердиде 1966 дж. Байчораланы Энверден джазылгъанды. Джазгъанла Гочияланы Софья бла Ортабайланы Римма.

«Ариучукъ». Учкуланда 1958 дж. Тотуркъулланы Абдуллахдан джазылгъанды. Джазгъан Сюйюнчланы Ханафи.

«Кетерикме биргенге». Ильич элде 1963 дж. Чомаланы Файруздан джазылгъанды. Джазгъан Гочияланы Софья.

«Таукъан». Терезеде 1963 дж. Биджиланы Алийден джазылгъанды. Джазгъан Алийланы Солтан. Бу джырны Учкуланда Тамбийланы Асланкирни къызы Зайнеб этгенди дейдиле.

«Кулистанны джыры». Черкес шахарда 1959 дж. Байчораланы Идрисден джазылгъанды. Джазгъан Сюйюнчланы Ханафи.

«Алакёз». Ильич эЛде Эрикгенланы Джамалдан 1963 дж. джазылгъанды. Джазгъан Алийланы Ракай.

«Ала» Ильич элде 1963 дж. Эрикгенланы Джамалдан джазылгъанды. Джазгъанла Алийланы Ракай бла Гочияланы Софья.

«Айшат». Тёбен Тебердиде 1966 дж. Болатланы Мудалифден джазылгъанды. Джазгъанла Гочияланы Софья бла Ортабайланы Римма.

«Галя» Эльтаркъач элде 1964 дж. Езденланы Магометден джазылгъанды. Джазгъан Гочияланы Софья,

«Сарысакъал». Къарачай шахарда 12/11—1967 дж. Ортабайланы Аминатдан джазылгъанды. Джазгъан Ортабайланы Римма.

«Зухра» Элтаркъач элде 1964 дж. Умарланы Софьядан джазылгъанды. Джазгъан Гочияланы Софья.

«Фатима» Элтаркъач элде 1964 дж. Езденланы Басханукъдан джазылгъанды. Джазгъанла Алийланы Ракай бла Гочияланы Софья.

«Къарачай джаш бла къарачай къызны джыры». Учкуланда 2/V1I— 1958 дж. Текеланы Идрисден джазылгъанды. Джазгъан Сюйюнчланы Ханафи.

«Аскерчи джашны сюйген къызына этген джыры». Къарачай шахарда 2/11—1967 дж. Ортабайланы Аминатдан джазылгъанды. Джазгъан Ортабайланы Римма.

«Аскерчи джашны джыры». Элтаркъач элде 1963 дж. Мингкъойланы Люда бла Байрамукъланы Балдандан джазылгъанды. Джазгъан Гочияланы Софья.

«Кёгала». Сёзлери Сюйюнчланы Азаматны. Тёбен Тебердиде 1966 дж. Болатланы Мудалифден джазылгъанды. Джазгъанла Гочияланы Софья бла Ортабайланы Римма.

«Сакшайма». Сёзлери Сюйюнчланы Азаматны. Къарачай шахарда 28/VII—1966 дж. Ортабайланы Раисадан джазылгъанды. Джазгъанла Гочияланы Софья бла Ортабайланы Римма,

«Пнсьмоларынгы ие тур». Ильич элде Чомаланы Файруздан 1963 дж. джазылгъанды. Джазгъан Гочияланы Софья.

«Сюйгенчигим». Тёбен Тебердиде 1966 дж. Болатланы Мудалифден джазылгъанды. Джазгъанла Гочияланы Софья бла Ортабайланы Римма.

«Сени амалтын ёлмейме». Тёбен Тебердиде 1966 дж. Болатланы Мудалифден джазылгъанды. Джазгъанла Гочияланы Софья бла Ортабайланы Римма.

«Тюнгюлтме». Тёбен Марада Блимгъотланы Ханафийдеи 1959 дж. джазылгъанды. Джазгъан Пилярланы Дж.

«Сюерик эсенг, сюй». Тёбен Тебердиде 1966 дж. Болатланы Мудалифден джазылгъанды. Джазгъанла Гочияланы Софья, Ортабайланы Римма.

«Къалайды сени муратынг?». Тёбен Тебердиде Семеланы Салимгеринден 4/VIII—1959 дж. джазылгъанды. Джазгъан Къуатланы Зоя.

«Ой, юсюмдеги чепкеним». Тёбен Тебердиде Семенланы Салимгерийден 4/VIII—1959 дж. джазылгъанды. Джазгъан Къуатланы Зоя.

«Сюймеклик ауруу». 1964 дж. Элтаркъач элде Езденланы Басханукъдан джазылгъанды. Джазгъан Гочияланы Софья.

«Джюрек джаууму ашама». Тёбен Тебердиде 1966 дж. Болатланы Мудалифден джазылгъанды. Джазгъанла Гочияланы Софья бла Ортабайланы Римма.

«Маралым». Учкуланда (1959 дж. Калпушланы Билялдан джазылгъанды. Джазгъан Сюйюнчланы Ханафи.

«Джуаб джаза тур». Учкуланда 1958 дж. Джанибекланы Сосланбекден джазылгъанды. Джазгъан Сюйюнчланы Ханафи.

«Бир кемсиз сюйдюм». Къарачай шахарда 2/П—1967 дж. Езденланы Нинадан джазылгъанды. Джазгъан Ортабайланы Римма.

«Сюеме». Огъары Тебердиде 1966 дж. Батчаланы Бергерден джазылгъанды. Джазгъанла Гочияланы Софья бла Ортабайланы Римма.

«Башханы сюеме». Учкуланда 1958 дж. Дудаланы Шаухалдая джазылгъанды. Джазгъан Сюйюнчланы Ханафи.

«Наным, джанынга болайым». Ильич элде Шыдакъланы Разиятдан 1963 дж. джазылгъанды. Джазгъан Гочияланы Софья.

«Термилеме сеннге». Къарачай шахарда 2/П—1967 дж. Езденланы Нинадан джазылгъанды. Джазгъан Ортабайланы Римма.

«Тарыгъыуларымы айтама». Къызыл Октябрь элде 1963 дж. Джанкёзланы Идрисден джазылгъанды. Джазгъан Алийланы Ракай.

«Сюймеклик сакълаб турады». Къызыл Октябрь элде 1963 дж. Бостанланы Мухтардан джазылгъанды. Джазгъан Алийланы Ракай.

«Джазыусуз шиш тутханма». СарыТюз элде 24/VIII—58 дж. Байрамукъланы Унухдан джазылгъанды. Джазгъан Борлакъланы Роза.

«Акътамакъ». Къарачай шахарда 13/VIII—1961 дж. Ахтауланы Магомет бла Сюйюнчланы Алашдан джазылгъанды. Джазгъан Сюйюнчланы Алаш. «Акътамакъ» Къарачай фольклорну эм уллу, эм белгили джырларыны бириди. Ол тёрт минг тизгинден асламды. Былайда бир кесеги бериледи.

Макъамы кёб атны бирден джортуб баргъан аякъ тауушларына джараулу, ол джортуу макъамны харсы болурча ишленнгенди.

«Ийнарла». Тёбен Тебердиде 1966 дж. Езденланы Люазадан джазылгъандыла. Джазгъанла Ортабайланы Римма, Гочияланы Софья.

«Мединаны кюую». Даусузда Хачирланы Аминатдан 19/VIII—1959 дж. джазылгъанды. Джазгъан Къазалыланы Хусей.

«Парисни кюую». къарачай шахарда 1966 дж. Ортабайланы Аминатдан джазылгъанды. Джазгъанла Ортабайланы Римма бла Гочияланы Софья.

«Наныкъны кюую». Курорт Тебердиде Сылпагъарланы Уркъуятдан 5/VIII—1959 дж. джазылгъанды. Джазгъанла Къайсынланы Хадис бла Глоуланы Софья.

Джанкёзланы Наныкъ, 1920 джыл болгъан джаш адам, отуннга бара туруб, Къобаннга джууунама деб кириб, ёлгенди. Бу кюуню Наныкъны сюйюб тургъан Лепшокъладан бир къыз этгенди. Джаш да, къыз да Къарт-Джуртда джашагъандыла.

Чам джырла

«Чам джырчыкъ». Курорт Тебердиде 1/VII1—1959 дж. джазылгъанды. Джазгъанла Къайсынланы X., Глоуланы С.

«Эки къыз бир джашчыкъны сюйдюле». Элтаркъачда 1964 дж. Езденланы Зухрадан джазылгънды. Джазгъан Гочияланы Софья.

«Сыннганды мени джюрегим». Ильич элде 1963 дж. Джуккаланы Зурумдан Гочияланы Софья джазгъанды.

«Алгъын алъылым алай эди, энди акъылым былайды». Ильич элде 1963 дж. Эрикгенланы Джамалдан джазылгъанды. Джазгъан Алийланы Ракай.

«Кегечи тойлагъа хауле айлана». Къызыл Октябрь элде 1963 дж. Джанкёзланы Хамзатдан джазылгъанды. Джазгъанла Алийланы Ракай бла Гочияланы Софья.

«Ой, экибиз да бирча къызла». 1963 дж. Ильич элде Алийланы Разиятдан джазылгъанды. Джазгъан Гочияланы Софья.

«Тракторист ле». Ильич элде 1963 дж. Чомаланы Файруздан джазылгъанды. Джазгъан Гочияланы Софья.

«Къатынлы джашха ийнарла». Ильич атлы элде Эрикгенланы Тамарадан 1963 дж. джазылгъанды. Джазгъан Алийланы Р.

«Берне». Къызыл Октябрь элде 1963 дж. Эрикгенланы Джамалдан джазылгъанды. Джазгъан Алийланы Ракай.

«Гудучу келинчик». Тёбен Тебердиде 1966 дж. Болатланы Мудалифден джазылгъанды. Джазгъанла Ортабайланы Римма, Гочияланы Софья.

«Бухарла». Къызыл Октябрь элде 1963 дж. август айда къулчаланы Мухамматдан джазылгъанды. Джазгъанла Алийланы Ракай бла Гочияланы Софья.

«Тенглеге этилген чам джыр». Ильич атлы элде 1963 дж. Гочияланы Анзордан джазылгъанды. Джазгъанла Алийланы Ракай бла Гочияланы Софья.

«Балданым». Сторожевой элде 1964 дж. Алийланы Магометден джазылгъанды. Джазгъанла Алийланы Ракай бла Гочияланы Софья.

«Къатын къоюучу кишилеге». Ильич элде 1963 дж. Алийланы Зариятдан джазылгъанды. Джазгъанла Алийланы Ракай бла Гочияланы Софья.

Сабий джырла

«Сабийлеге». Джырны Къочхарланы Къасбот этгенди. «Къарачай поэзияны антологиясындан».

«Уян энди, тенгчигим». Сары-Тюзде 15/VIII—1959 дж. джазылгъанды. Джазгъан Борлакъланы Р. Бу джыр сабийлени бек сюйген джырларыды.

«Теке». Сёзлери Семенланы Азретни, «Нюр джилтинле» деген китабдан.

«Ой, бир джашчыкъ, бир джашчыкъ». Черкес шахарда 16/11—1967 дж. Семенланы Азретден джазылгъанды. Джазгъанла Ортабайлана Римма, Гочияланы Софья.

«Бешик джыр». Черкес шахарда 1959 дж. август айда Алийланы Рабиятдан джазылгъанды. Джазгъан Алийланы Солтан.